Sunday, 17 August 2025

जेष्ठ नागरिकहरुको अधिकार र दायित्व

 

! laifo k|a]zM

 

Ho]i7tf / jl/i7tf ;fdflhs dfGotf / ;Ddfgsf cfwf/x? x'g\ . ;fdfGotM Ho]i7tf pd]/ jf cjlwdf cfwfl/t x'G5 eg] jl/i7tf dfg kb\jL jf k]zfut Ifdtf, 1fg jf ;Lksf] cfwf/df x'G5 . cFu]|hLsf] jN8P]h -Old Age_ sf] kl/:s[t zAb l;lgo/ l;l6hg -Senior citizen_ h:t} g]kfnL efiffdf pd]/sf] cfwf/df elgg] a[4fa:yfnfO{ cem dof{lbt ?kdf /fVbf ag]sf] zAb xf] Ho]i7 gful/s . o;af6 pd]/ jf ;dosf lx;fan] a9L g} ePsf] AolQm jf gful/s Ho]i7 gful/s eGg] a'lemG5 . dfgj hfltsf] hLjgdf cfpg] b'v -si6_ sf k|d'v % If0fx? -!_ hGdbf / hGdfpbf -@_ x's{bf / x'sf{pbf, -#_ /f]u nfUbf, -$_ a[4 xF'bf / -%_ dbf{ If0fx?dWo] Ps cj:yf xf] Ho]i7 gful/s cj:yf . o;y{df Ho]i7 gful/s dg'io hLjgsf] clGtd ofqflt/sf] t/ :jefljs cj:yf xf] eGg]df lådt x'g] :yfg /xb}g .   

dg':d[ltsf cg';f/ dfgj hLjgsf rf/ cj:yf x'G5g\ klxnf] a|Dxrof{j:yf -afncj:yf_, bf];|f]M u[x:yfj:yf -o'jfj:yf_, t];|f]M afgk|:yfj:yf -k|f}9_ / rf}yf]M ;Gof;fj:yf cyf{t a[4fj:yf .

 kl/jlt{t ;do, r]tgf, dfgj cfxf/ laxf/ / Aoaxf/df cfPsf] kl/:s[ttf tyf a}1flgs cfwf/ ;d]taf6 ;dsflng a}1flgs o'udf dg'jfbL larf/ jf lrGtgx? ;'kfRo x'g g;s]klg a[4fj:yf ;DaGwL dfGotfsf] k|f/lDes bz{gsf] k"la{o Ps cfwf/sf ?kdf eg] o;nfO{ la;{g ldNb}g . a[4fj:yf dfgj hLjgsf] pQ/fw{sf] cj:yf xf] . >dzlQm sdhf]/ aGb}, cf/fd ug]{ / kfl/jfl/s jf ;fdflhs ?kdf x]/rfx, ;xof]u tyf ;b\efjsf] ck]Iffx? a9\b} hfg] dfgjsf] cj:yf xf] a[4fa:yf . o;nfO{ ;fa{hlgs ;]jfdf ;]jflga[t ca:yf -Pension period_ sf ?kdf lnOG5 .

@ Ho]i7tfM dfGotfsf cfwf/ / lasf;

AolQmsf] h}las Pjd\ ;fdflhs klxrfgsf] cy{df Ho]i7tfsf] cfwf/ pd]/ g} xf] . t/klg o;df ljljwtf 5 . g]kfndf pd]/sf] cfwf/df ;]jfaf6 clgjfo{ cjsfz kfpg] cj:yf $^ jif{ -k|x/L hjfg / g]kfnL ;]gfsf] l;kfxL_ b]lv ^% jif{ -;af]{Rr cbfntsf GofofwLzx?;lxt ;+a}wflgs cËsf kbflwsf/Lx?_ ;DdnfO{ lnOPsf] 5 . of] ljljwtf b]z}lkR5] klg s]xL km/s ?kdf /x]sf] 5 . ;fdflhs Pjd\ ;fF:s[lts dfGotfsf] b[li6af6 klg Ho]i7 gful/s ;DaGwL a'emfO{ / dfGotfdf ;fdfGotM ^) b]lv ^% jif{;Ddsf] ljljwtf kfOG5 o;df . Ho]i7tf hg;fFlVosLo lx;fan] dfq x}g, ;fdflhs, cfly{s, ;f:+s[lts b[li6n] ;d]t cWoog ug'{kg]{ tyf lhDd]jf/Ljf]wsf] lx;fan] klg dxTj lbg' kg]{ laifo xf] .

k"jL{o bz{gsf] afgk:y cf>d ?kL ;f:+s[lts dfGotf o;sf] ;a{k|flrg dfGotf xf] eGbf cltzof]lQm gxf]nf . t/ cfw'lgs ?kdf o;nfO{ /fHoaf6} ;+af]lwt ug]{ sfo{eg] hd{g rfG;n/ cf]6f]efg lazdfs{nfO{ hfG5 . h;n] ;g\ !**) df ;/sf/L sd{rf/LnfO{ lga[te/0fsf] Aoj:yf u/]sf / ljZjdf klxnf] k6s Aojl:yt ?kaf6 Ho]i7 gful/ssf] ;DDffgsf] sfo{qmd ;/sf/L :t/af6 cf/De ug]{ >]o k|fKt u/]sf 5g\ .

;]jflga[t cfkm\gf sd{rf/LnfO{ k]G;g lbg] Aoj:yf dfq x}g, eLIff dfUgaf6 hf]ufpg], ;fdflhs ;'/Iff lbg], Ho]i7 gful/sx?sf] ;xof]u / ;Ddfg u/L pgLx?sf] 1fg, ;Lk, / cg'ej lng] p2]Zoaf6 cfh laZjsf ;a} b]zn] s]xL g s]xL ?kdf ;fdflhs ;'/Iffsf sfo{qmdx? ;~rfng u/]sf 5g\ . ;:+yfut ?kdf cGt{/fli6«o >d;+u7g -ILO_ n] ; !(## df sfdbf/x?sf] ladfsf] Aoj:yf / sfd ug]{ ;dosf] lglZrttfsf] Aoj:yfkgsf] g}lts bafa lbP/ o;df csf]{ OF6f yKg] sfd u/]sf] xf] .

 ;du| o"/f]k / cd]l/sf k|foM d} ^% jif{nfO{ cfwf/ agfO{Psf] 5 . Sofg8fdf ^& nfO{ . t/ oL Joj:yfx? qmdzM ^& / &) jif{sf] psfnf]lt/ nflu/x]sf] 5 . gfldaLof, aa'{8f, a|'gfO{, df?lx6L, hd}sf, rLg, Sofg8f, cfo/Nof08, nufotsf w]/} b]zx?df ^) jif{nfO{ cfwf/ dflgPsf] 5 . ;a}eGbf sd %% aif{sf] cfwf/ dfGg]df >Ln+sf / ;a}eGbf a9L &) aif{nfO{ cfwf/ dfGg]df d]S;Lsf] /x]sf] 5 . oLgLx?df klg klg qmdzM k'g/fjnf]sgsf] clgjfo{tf /xg] lglZrtk|foM 5 . blIf0fk"la{ olzofdf a+unfb]z / e'6fgdf %*, ef/t, kfls:tfg / g]kfndf ^) aif{nfO{ cfwf/ dflgPsf] 5 . ^) aif{ ;+o'Qm /fi6 ;+3n] ;d]t cfwf/ dfg]sf] cfwf/ xf] .

# Ho]i7 gful/sM ljt/0fsf] cj:yf

dfgjsf]  r]tgf / Aoaxf/df cfPsf] kl/:s[ttf / lrlsT;f la1fgsf] rdTsf/k"0f{ sfo{n] dfgj hfltsf] cfo' nlDab} uPsf] 5 . kl/0ffd :j?k Ho]i7 gful/s -AolQm_ x?sf] ;+Vof k|To]s aif{ a9L /x]sf] 5 . Ho]i7 gful/sx?sf] ;VFofdf ;a}eGbf l9nf] k|mfG;df bf]Aa/ ePsf], ;a}eGbf l56f] l;+ufk'/df !* jif{df bf]Aa/ ePsf] Ps ;dosf] cg'ej /x]sf] 5 . cd]l/sfdf k|To]s lbg bzxhf/sf] xf/fxf/L ;+Vofdf ylkG5g\ Ho]i7 gful/sx? . elgG5 ;g\ !()) df kfFr nfv /x]sf ^% jif{ gf3]sf] dflg;sf] ;VFof ;g\ @)!) df k}Frfln; nfv gfl3;Sof] . oltj]nf k|To]s bzhgdf Pshgf h]i7 gful/s kb{5g\ ToFxf . ;g @)!) df ;x;|flAbsf] pd]/ gf3]sf cd]l/sL gful/sx?sf] ;+Vof %#,#^% lyof] h'g ;g\ @))! sf] t'ngfdf %=* k|ltztn] a9L xf] . elgG5 ;g\ @)@) df cd]l/sfdf Ho]i7 gful/sx?sf] ;FVof s"n hg;VFofsf] !& k|ltzt x'g] 5 .

ljZjdf k|To]s lbg b'O{nfv dflg;x? hGdG5g\\ . d[To'b/ qmdzM 3l6/x]sf] 5 eg] Ho]i7 gful/ssf] ;FVof b"|t ?kdf ylkg'nfO{ :jefljs ?kdf lng' kg]{ x'G5 . ;g\ @)!! sf] cS6'j/df ;ft ca{ ePsf] laZjsf] hg;VFof ;g\ @)@% df cf7 ca{ x'g] / Ho]i7 gful/sx?sf] xfnsf] &^ s/f]8sf] ;+Vof ;g\ @)%) df b'O{ ca{ k'Ug] hg;FVofljbx?sf] k"a{ cf+sng /x]sf] 5 . laZjsf Ho]i7 gful/sx?sf] ljt/0fsf] ult, ca:yf / ;Defljt ;d:ofnfO{ oxL cfF+s8faf6 klg yk cg'dfg ug{ ;lsG5 . dfgj hfltsfnflu of] Psflt/ uj{sf] laifo xf] eg] csf]{lt/ r'gf}ltsf] laifo klg . laZjd} ;/b/ cfo'sf] cj:yf nf]Ug] dflg;sf] eGbf :jf:gL dflg;sf] % aif{sf] xf/fxf/Ldf a9L 5 t/ of] l:ylt cd]l/sf,hfkfg, :j]8g cflb s]xL b]zdf sd b'/Lsf] leGgtfdf / lhDafa], puf08f cflb s]xL b]zsf a9L b'/Lsf] leGgtfdf /x]sf] 5 .

g]kfndf @)$* ;fndf s'n hg;FVofsf] $=^ k|ltzt -cyf{t !),&#,$*&_ /x]sf] Ho]i7 gful/sx?sf] hg;fFlVosLo l:ylt @)%* df ^=% k|ltzt -cyf{t !$,&&,#&(_ / @)^* df (=! k|ltzt x'g uPsf] 5 . h;cg';f/ ;dsflng ca:yfdf ^) aif{ gf3]sf g]kfnLx?sf] ;+Vof klRr; nfvsf] xf/fxf/L x'g uPsf] 5 . oLgLx?dWo] (& k|ltzt 5f]/fx?sf] ;fydf, # k|ltzt 5f]/Lx?sf] ;fydf a:g] u/]sf 5g\ . a[4f>ddf a:g]x?sf] ;V+of w]/} Go"g /x]sf] 5 . oltj]nf @!=% OGrL prfO{, !$=^ s]hL tf}n /x]sf ;+;f/sf ;a}eGbf xf]Frf AolQm, bfËsf rGb|axfb'/ 8fFuL klg Ho]i7 gful/s x'g'sf] uf}/j dWo]sf Ps P]ltxfl;s / :d/0fLo AolQm ag]sf 5g\ .  

$ Ho]i7 gful/sM ;fdflhs ;'/Iffsf] ofqf

 gful/sx?nfO{ sfd, dfd / af;:yfg ;lxtsf ;du| dfgj clwsf/x?sf] k|Tofe"lt ug]{ bfloTj /fHo cyf{t ;/sf/sf] xf] . l;4fGttM sfd kfpg] clwsf/ / cflhaLsfsf] clwsf/ h'g b]zsf] ;+ljwfgn] u/]sf] 5, To; b]zsf gful/sx? ;fdflhs ;'/Iffsf] k|flKtsf] lbzfdf ;a}eGbf cufl8 /x]sf x'G5g\ . t/ sfdkfpg] clwsf/ / cfhLlasfsf] clwsf/sf] k|Tofe"ltsf] bfaf u/]/ dfq klg x'b}g, o;nfO{ bLuf] / e/kbf]{ agfpg ;Sg' kb{5 . cg'ejn] atfPsf] 5 ls /fHon] sfd lbg g;s]hltnfO{ ;fa{hlgs ef]hgfnodf yfn yfk]/ vfg] / ;fd'lxs ?kdf af;:yfgdf a:g] h:tf sfo{qmd jf ;]jf / ;'/Iffsf cWofox? klg ;a}sfnflu ;'kfRo aGg ;s]gg\ . dfG5] vfg nfpg dfq} vf]Hb}g . cyf{t vfP/, nfP/ / ;'/lIft af;:yfgdf a:g kfP/ dfq klg ;'vk"a{s afFRg ;Sb}g . p ;fk]lIfs ;Ddfg, ;fa{hlgs ;xeflutf / ;fdflhs Pjd\ ;f+:s[lts ;b\efjsf lardf lt ;a} kIfx?sf] kl/k"lt{ /x]df dfq cfkm'nfO{ ;fk]lIfs ?kdf ;'vL / ;Gtf]ifL dfGb5 . cfh;Ddsf] 4G4 / ?kfGt/0f cyf{t ;+3if{ / pknlAwsf] ofqfsf] lgisif{ o:t} g} xf] eGbf cltzof]lQm gxf]nf . ;fdflhs ;'/Iffsf] dfu dfS;{afb jf k"FhLjfbL l;4fGtn] u/]sf] eg]/ vf; s'g} /fhgLlts bz{gsf] k|z+zf jf cfnf]rgf ug'{eGbfklg dfgj hfltsf] ;Ddfgsf] cfjZostfn] ;a}lt/ clgjfo{ agfpb} nu]sf] Ps afWofTds cfofd xf] eGg' o;sf] ;xL lgisif{ x'g hfnf . 

;fd'lxs ?kdf Ho]i7 gufl/ssf] dfGotfsf;fy /fHoaf6 ;/sf/L ;]jfdf /x]sfnfO{ -k]G;g lbg] Aoj:yf_ afx]s c?nfO{ klg ;'/Iffsf] k|Tofe"lt lbg] k|lqmofsf] yfngL ug]{dWo] cd]l/sf cu|0fL :yfgdf kb{5 . h+xf ;x'lnot sf8{sf] lat/0fsf] dfWodaf6 o;sf] ;'?jft ePsf] xf] . kl5Nnf lbgdf hfkfg, a]nfot, l:jh/n}08 cflb b]zn] cEof; u/]klg laZjAofkL ?kdf o;sf] ;}4flGts dfkb08sf;fy o;sf] kxnsf] >]o ;+o'Qm /fi6«;+3nfO{ g} hfG5 . h;n] ;g\ !(*@ df leogfdf cGt{/fli6«o ;Dd]ng u/]/ Ho]i7 gful/sx?sf] ;Ddfg / ;'/Iffsfnflu :jflwgtf, ;xeflutf, x]/rfx, ;Gtlt / k|lti7fsf laifox?nfO{ d'Vo kfFr If]qsf ?kdf cufl8 ;f¥of] . To;kl5 ;+o'Qm /fi6«;+3n] g} ;g\ !((! df Ho]i7 gful/sx?sf] ;fdflhs ;'/Iffsfnflu !* l;4fGtx? lglZrt  u¥of] . d]S;Lsf]df ePsf] hg;FVof ;DaGwL cGt/fli6«o ;Dd]ng !(($ n] a[4x?sf] 1fg, ;Lk, cg'ejnfO{ /fHon] Aoa;flos ?kdf k|of]u ug'{ kb{5 eGb} cfAxfg klg u¥of] . ;g\ !((( df dsfp 3f]if0ff kq hf/L eof] . dsfp ;Dd]ngn] g} ;g\ !((( nfO{ kfsfx?sf] cGt/fli6«o aif{ / x/]s jif{sf] cS6"a/ ! nfO{ Ho]i7 gful/sx?sf] lbj; dgfpg] ;d]t lg0f{o u¥of] .

 o;kl5 ;g\ @))@ df æa[4x? ;d:of x}gg\, pgLx? cj;/ x'g\ / pgLx?sf] cg'ejnfO{ pkef]u ug'{ k5{Æ eGg] dfGotfsf;fy :k]gsf] /fhwfgL Dofl8«8df a[4x? ;DaGwL cGt/fli6«o ;Dd]ng eof] . æa[4x? bfloTj dfq x}gg\ /fi6«sf ;DklQ x'g\ . cg'ejaf6 k|fKt 1fg, ;Lk / Ifdtfsf ;DklQ tyf o'ukl/jt{gsf k|tLs x'gÆ eGg] lgisif{sf ;fy ;a} pd]/sf AolQmsfnflu x'g] ;dfh agfpg cfAxfg klg u¥of] . >Ln+sfsf] /fhwfgL sf]nDaf]df bIfL0fk"aL{ Plzofsf nflu Ho]i7 gful/sx?sf] ;fdflhs ;'/Iffsf ;Gbe{df sfo{of]hgf lgdf0f{ u/L k"a{h s]Gb| -Genatic center_ :yfkgfdf hf]8 lbO{of] .   

 Ho]i7 gful/ssf] ;fdflhs ;'/Iffsf] nflu gLltut lg0f{o ug]{ sfo{df laZja}+ssf] klg pNn]vgLo e"ldsf /x]sf] 5 . o;n] ;g\ !(($ df Ho]i7 gful/ssf] ;fdflhs ;'/Iffsf] ;Gbe{df /fHox?n] ug{ ;Sg] sfo{qmdnfO{ cfwf/e"t lga[lte/0f, afWosf/L ;~ro / :j}lR5s sf]if -Basic pension, mandatory contribution to an earning related scheme and voluntary_ ?kL tLg;'qLo sfo{qmdsf;fy ug{ ;lsg] egL /fi6«x?sf ;fd' l;kmfl/; u¥of] . cfh Ho]i7 gful/s ;'/Iffsf] laifo ;a}sfnflu rf;f], u'gf;f], lrGtf / r'gf}ltsf] laifo ag]sf] 5 .

% Ho]i7 gful/sM ;fdflhs ;'/Iffsf k|of]ux?

cfly{s, kfl/jfl/s ;'/Iff tyf ;|f]t x]/L x'g] / gx'g] -Haves & haves not_ sf larsf] km/s 5'6\ofP/ km/s km/s ?kdf Ho]i7 gful/ssf] ;]jf ug]{ ls ;a}nfO{ Ps} ;dfg ug]{ < ;/sf/L sf]ifaf6 k]G;g jf cGo ;'ljwf lng]x?nfO{ klg ;dfg ?kdf ;]jf ;xof]u ug]{ ls ltgLx? afx]s c?nfO{ dfq ug]{ < ^) aif{ gf3]sf ;a} pd]/sfnfO{ ;dfg ?kdf lat/0f ug]{ ls pd]/sf] leGgtfsf cfwf/df alu{s/0f u/]/ km/s km/s ug]{ < ;x'lnotsf sf8{sf Kofs]hx?df s] s] laifox? ;dfa]z ug]{ < :yflgo :t/df Go"gtd\ slt aif{ a;f]af; u/]sfnfO{ ;x'lnot k|flKtsf] cfwf/ agfpg] < cflb ;afnx?df Ps?ktf 5}g . ;fwg ;|f]t / ;f+:s[lts dfGotfsf sf/0fn] laafb/lxt / gd"gfof]Uo k|of]u klg kfpg s7Lg ePsf] 5 .

cfly{s, kfl/jfl/s ;'/Iff / ;|f]t x]/]/ leGgtf / Go"gtd\ cfaZostfsf cfwf/df lbg'kg]{ dt clwsf+zsf] /x]sf] 5 . h'g :jefljs / Goflos klg xf] . Norman eGg] la4fgn] hjfga[4fj:yf / kfsf a[4fj:yf -young old & old old _ u/L slDtdf b'O{ alu{s/0fsf ;fy Ho]i7 gful/sx?sf] ;fdflhs ;'/Iffsf] Aoj:yf ug'{ kb{5 eg]/ ;'emfj lbPsf 5g\ . aa'{8f / cl06u'jfn] ^) aif{ pd]/ k'u]sf ;a}nfO{ ;dfg ?kdf ;]jf lbg] gLltut 3f]if0ff u¥of] t/ l6sfp x'g ;s]g . ;x'lnot sf8{sf] cfwf/df b}lgs pkef]Uo ;fdfg / :jf:Yo pkrf/ dfqdf 5'6 ;'ljwf pknAw u/fpg] b]lv ;a} ;fdfg, oftfoft cflb hLjgsf cfjZZostfx?df ;x'lnot lbg] km/s km/s dfkb08 klg ckgfPsf] kfOG5 . a;f]af; s} lx;fadf klg Pp6} dfkb08 5}g . d]S;Lsf]df slDtdf # jif{ a;]sf] x'g' kb{5 . Go"lhn}08df !) aif{, df?lx6Ldf !@ aif{, a'|gfO{df !) a;f]af; u/]sf] x'g' kb{5 .

^ g]kfndf Ho]i7 gful/sM ;fdflhs ;'/Iff Joj:yf

cGwf afa' cfdfnfO{ af]s]/ ltyf{6g u/fFpbf af0f nfu]/ dg{ k'u]sf >j0f s'df/sf] lkt[elQmTjsf] a]hf]8 hg>'ltsf] gd"gf g]kfnL ;dfhdf k':tfk':tfdf x:tfGt/0f x'b} cfPsf] 5 . laljw s6fIfx?sf lardf klg æd]/f lba+ut k'vf{x? / cg]s s'nsf s/f]8f}+ dflg;, hf] ;ft} 4Lkdf a:by], pgLx? lba+ut ePkl5 ;'wf/ jf t[i0ffsf] cj:yfdf h+xf 5g\,pgLx? ;a}sfnflu of] hn ck{0f ub{5'Æ eGg] efjsf;fy tk{0f lbO{ lxGb"jfbL laz]iftM a|Dx0f If]qL cflbn] ug]{ lkt[sfo{sf] ;f]x|>f4 / ltyL>f4 cem} klg hf/L 5 . k/Dk/fut z}nLsf] >f4 / tk{0feGbf dft[lkt[:d[ltdf ;fa{hlgs lxtsf nflu sfd ug]{ kl/kfl6n] la:tf/} ult lnb} uPsf] 5 . kf6L kf}jf, wd{zfnf, kfgL wf/f], afrgfno, af6f], k'n, k':tsfno cflb lgdf0f{ / Joj:yfaf6 dft[lkt[x?sf] :d[ltdf ;fdflhs ;]jf ug]{ u/fpg] ;:+sf/ gof+ ?kdf g} ePklg ;a{q 5 .

c;xfonfO{ lbO{g] l;wf -gub jf a:t' x08L_ ;'/]Gb|aL/laqmd zfxsf] kfnf;Dd kz'kltsf] 5]+pdf /x]sf] k~rb]jnaf6 lbg] ul/Pklg la=;+ !(&^ lt/ k~rb]jn kfszfnf agfP/ v'jfpg] ug{ nfluof] . @)#$ ;fndf cfP/ k"0f]{Zj/ / k~rb]jn kfszfnfnfO{ ufe]/ agfOPsf] -kfz'kt If]qdf /x]sf]_ kz'klt a[4f>d /fHosf]ifsf] lgs6tfsf] lx;fan] ;DejtM g]kfnsf] ;a}eGbf k'/fgf] a[4f>d xf] . o;nfO{ Aojl:yt ug{ tTsflng c~rnfwLzsf] cWoIftfdf ;fdfh sNof0f s]Gb| ;~rfng ;ldlt u7g ul/of] . / cGo kfszfnfx?nfO{ ;d]t ;dflxt u/]/ ;dfh sNof0f s]Gb -a[4f>d_ gfd lbOof] . o;df xfn @#) hgf -dlxnf !$) / k'?if () hgf_ ^% aif{ dflysf Ho]i7 gful/sx? /x]sf 5g\ . xfn o;sf] Aoj:yfkg dlxnf afnaflnsf tyf ;dfhsNof0f dGqfnosf] g]t[Tjdf /x]sf] 5 .  

 ^M! sfg"gsf nflu Goflos ofrgf

æHo]i7 gful/ssf] of]Uotf, cg'ej, 1fg / of]ubfgnfO{ b]z lasf;sf] sfo{df ;/Ls ug]{ / pgLx?sf] plrt ;Ddfg tyf ;+/If0f ug]{, cfly{s tyf ;fdflhs ;'/Iffsf] k|Tofe"lt lbg] / cfjZos sfg'g agfpg]Æ ;d]t p2]Zosf;fy th"{df ul/Psf] gjfF} k~raifLo{ of]hgf cjlwe/ tt\;DaGwL sfg'g aGg ;s]g .

cGt/{fli6«o ;DaGwdf la:tf/;+u} s]xL eQf / s]xL ;x'lnot;lxt Ho]i7 gful/sx?sf] xslxtsf] kIfdf /fli6«o ?kdf ;d]t s]xL ug]{ k|of;x? hf/L /x]s} a]nf clwjQmf rGb|sfGt 1jfnL ;d]tsf] tkm{af6 Ho]i7 gful/ssf] ;fdflhs ;'/Iffsf] laifodf sfg'g agfpg] ofrgf ;d]t lnP/ ;af]{Rr cbfntdf l/6 lga]bg btf{ eof] . cGttM ;Ddflgt ;af]{Rr cbfnt -dfggLo GofofwLz 4o >L ab|Ls'df/ a:g]t/ kjg s'df/ jemfsf] ;+o'Qm Ohnf;_ n] sfg'gsf] cefj 68\sf/f] ?kdf b]lvPsf]n] Ho]i7 gful/ssf] xslxt ;+/If0f / ;Daw{gsf nflu cfjZos sfg'gsf] d:of}bf ;+;bsf] rln/x]sf] clwj]zgdf k]z u/L u/fO{ sfg'g agfO{ nfu" ug'{ egL ;/sf/sf] gfFpdf k/dfb]z hf/L u¥of] . @)^#.!.@$ df hf/L ePsf] pQm cfb]zdf of] cfb]z s]jn sfuhsf] 6'qmf ag]/ ldl;ndf gylGsof]; eGgfsf nflu o:tf lgb]{zgfTds cfb]zx?sf] k|efjsf/L sfof{Gjog x'gsfnflu cfjZos cg'udg ug{ ;af]{Rr cbfntsf /lhi6«f/sf gfFpdf laz]if cfb]z x'g' o; cfb]zsf] csf]{ P]ltxfl;s dxTj /x]sf] 5 -x]/f}+M g]kfn sfg"g klqsf, @)^#, cÍ ! k[ !#%_

o;kl5 ;DalGwt P]g cyf{t Ho]i7 gful/s P]g @)^# cfof] / Ho]i7 gful/s lgodfjnL @)^% df cfPkl5 P]gsf p2]Zox?sf] sfo{Gjogdf yk ult cfof] . Ho]i7 gful/sx?sf] clwsf/k|ltsf] ;r]tgtfdf cfPsf] a[l4n] ;+ul7t x'g] qmddf la=;=@)^) ;fndf Ho]i7 gful/s ;dfh ;~hfn u7g eof]] . Ho]i7 gful/ssf nflu lbb} cfPsf] dfl;s eQf a[l4, P]g adf]lhdsf] s]Gb| tyf lhNnf :t/Lo ;ldltx? u7g / ;a} pd]/sf Psn dlxnfx?nfO{ lawjf eQf ;'ljwfsf] ofrgfsf;fy ;dfhsf] tkm{af6 ;Ddflgt ;af]{Rr cbfntdf cWoIf dfgaxfb'/ sfsL{n] csf]{ l/6 btf{ u/] .

Ho]i7 gful/sx?nfO{ klg cGo gful/sx? ;/x ;Dk"0f{ dfgj clwsf/x?sf] pkef]u ug{ kfpg] jftfj/0f l;h{gf u/L dof{lbt, e]befj/lxt / ;'/lIft hLjgofkgsf] ;'lglZrttf ug'{ /fHosf] k/d st{Ao xf], ;/sf/sf] cfo;|f]t / vr{sf If]qx? tyf ;du| l;dfsf] ;Gbe{af6 qmdzM cf}lrTo / cfjZostf x]/L ;/sf/n] ug]{ laifo ePsf]n] of] jf Tof] xb;Ddsf] eQf lbg' egL Gofofnon] af]Ng gldNg] eGg] ;d]tsf] Goflos d"Nofs+g ldlt @)^^.!!.!% sf] cfb]z -df=Gof 4o >L /fdk|;fb >]i7 / k|sfz j:tLsf] Ohnf;, g]=sf=k @)^& cÍ # k[=$#&_ df x'g uPsf]  5 . o;cl3 g} klg ;a} 5f]/f 5f]/Ln] ;dfg Aoaxf/ u5{g / /fd|f];u+ :ofxf/ ;';f/ u5{g eGg] cg'dfg cfhsf] ;fdflhs kl/a]zdf ;Fw}e/L ;To gx'g ;Sb5 . o:tf]df cfkm"nfO{ laz]if x]/rfx ug]{ kl/jf/sf] s'g} ;b:onfO{ s]xL ;DklQ lbg kfpg] clwsf/nfO{ Ho]i7 gful/ssf] ;fdflhs ;'/Iffsf] nflu klg GofoLs ;+/If0f ug'{ ckl/xfo{ x'G5 eGg] ;d]t AofVofsf;fy Ho]i7 gful/ssf] ;DklQ a]rlavgnfO{ pgLx?sf] ;fdflhs ;'/Iffsf] cfofd;+u /fv]/ x]l/Psf] 5 -u+ufaxfb'/ k|Bfg la?4 od'gfaxfb'/ k|Bfg, c+z d'2f, g]=sf=k= @)^^ cÍ !! k[i7 !&&)_ .

l5d]sL b]z ef/tsf] lbNnL pRr cbfntn] lbNNfL lasf; clwsf/Lsf] sfof{non] l8o/ kfs{ -Deer park_ sf] Ho]i7 gful/s sg{/ ;]8df a[4x? a;]/ afBafbgsf;fy of]ufug{ /f]s nufPsf]df cbfntn] -J A.K.Sikri & Rajv Shai_ afBafbgsf ;fdfu|Lx? /fVg lbg', ;]8df lah'nL Aoj:yf ul/lbg / ;+uLtsf;fy of]ucEof; ug{ afwf jf cj/f]w glbg'' eGg] cGtl/d cfb]z xfn} hf/L u/]sf] laifo :d/0fLo g} 5 .

^M@ d'Vo d'Vo sfg'gL Aoj:yfx?

x/]s gful/ssf] ;fdflhs ;+/If0f x'g] -g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg @)^# sf] wf/f !*=@_ / Ho]i7 gful/s;lxt laz]if cj:yfsf gful/sx?sf] ;+/If0f, z;lQms/0f / lasf;sfnflu sfg'g4f/f laz]if Aoj:yf ug{ ;Sg] -wf/f !#=#_ ;+a}wflgs Aoj:yf Ho]i7 gful/ssf] clwsf/ ;DaGwL sfg'gL Aoj:yf d"n ;|f]t -cfwf/_ xf] .

æHo]i7 gful/ssf] ;+/If0f / ;fdflhs ;'/Iff ug{], pgLx?df /x]sf] 1fg ;Lk Ifdtf / cg'efjsf] ;b'kof]u ug]{ / pgLx?k|lt >4f, cfb/ / ;b\efj a[l4 ug{]Æ p2]Zosf ;fy @)^#.*.* ut] Ho]i7 gful/s P]g @)^# cfPsf] xf] . o;n] Ho]i7 gful/sx?nfO{ -!_ c;xfo Ho]i7 gful/s -hLjg ofkg ug]{ cfwf/ jf ;|f]t gePsf], kfng kf]if0f ug]{ jf x]/rfxug]{ ;b:o gePsf], kl/jf/sf] ;b:oaf6 ckx]lnt jf pk]lIft ePsf] -@_ czQm Ho]i7 gful/s -zf/Ll/s jf dfgl;s ?kdfn] czQm_ / -#_ Ho]i7 gful/s -;f7L aif{ pd]/ k'/f u/]sf g]kfnL gful/s_ u/L tLg au{df alu{s/0f u/]sf] 5 . Ho]i7 gful/ssf] kfng kf]if0f / x]/rfxnfO{ kl/jf/sf k|To]s ;b:osf] st{Aosf ?kdf /fvL, kfng kf]if0f / x]/rfx gu/] ;DalGwt ufla; jf gu/kflnsfdf ph'/L lbg ;Sg] / lt lgsfox?af6 lnlvt cfb]z lbbf klg kfng kf]if0f / x]/rfx u/]gg\ eg] ;DalGwt AolQmnfO{ lt lgsfox?af6 x'g] s'g}klg ;xof]u jf l;kmfl/; glbg ;Sg] Joj:yf u/]sf] 5 .

o;sf cltl/Qm leIff dfUg lgif]w u/]sf] 5 . ;fa{hlgs ;jf/L ;fwg, :jf:y ;]jfdf ;'ljwf lbg] laifonfO{ klg ;a}sf] st{Ao leq /fv]sf] 5 . d'2fdfldnfdf k|fyldstf lbg], ;fa{hlgs lgsfoaf6 x'g] ;a} sfddf k|fyldstf lbg], pd]/sf] cfwf/df ck/fw u/]afkt x'g] s}bdf klg 5'6sf] Aoj:yf, x]/rfx s]Gb| / lbjf ;]jf s]Gb| /xg] Joj:yf, s]Gb|Lo Ho]i7 gful/s sNof0f s]Gb| / lhNnf Ho]i7 gful/s sNof0f s]Gb|sf] u7g / sfo{;~rfng Joj:yf, Ho]i7 gful/s sNof0f sf]if :yfkgf, tf]lsP adf]lhdsf] eQmf tyf krf; k|ltzt;Dd ;fa{hlgs oftfoft / :jf:Yo ;]jfdf 5'6sf] Aoj:yftyf tyf kl/rokqsf] Aoj:yf u/]sf] 5 . oL Aoj:yfx?sf eLIff dfUg nufP tLg dlxgf;Dd s}b jf klRr; xhf/;Dd hl/jfgf jf b'a} ;hfo x'g] / ha{:h:tL ;Gof;L jf leIf' agfP PPs aif{;Dd s}b jf krf; xhf/;Dd hl/jfgf jf b'a} ;hfosf] Aoj:yf u/]sf]5 . s;}n] czQm jf &% jif{ k'u]sf Ho]i7 gful/s la?4 s'g} s;"/ u/]df yk @% k|ltzt hl/jfgf tyf s}b x'g] laz]ifAoj:yfsf;fy ;'/Iffsf] yk cg'e"lt klg lbPsf] 5 .

  ^M# Ho]i7 gful/ssf] ;fdflhs ;'/Iffsf s]xL ;Gbe{x?

xfn;Dd Aoj:yf ePsf Ho]i7 gful/s ;fdflhs ;'/Iffsf k|d'v kIfx?M -!_ &) jif{ gf3]sfnfO{ dfl;s ? %)) . Ho]i7 gful/s ;'/Iff eQf ÷-@_ Psn -lawjf_ dlxnfx?sfnflu dfl;s ? %)). Psn dlxnf eQf ÷-#_ &) jif{ dflysf a[4 a[4fx?sf] nflu lgz'Ns d'6'/f]u pkrf/ -$_ &% aif{ dflysf Ho]i7 gful/ssf] gfpFdf hUuf kf; ubf{ nfUg] b:t'/df ufla;sf] hUufsf] xSdf #) k|ltzt / gu/kflnsfsf] hUufsf] xSdf @% k|ltzt /lhi6]«zg b:t'/ 5'6 x'g] ÷-%_ ;fa{hlgs oftfoft tyf :jf:Yo ;]jfdf krf; k|ltzt 5'6 ÷-^_ k|z'lt ;]jf afx]ssf c:ktfnx?df Ho]i7 gful/s jf8{ /fVg] -&_ c;xfo a[4x?sfnfO{ kz'klt a[4f>d nufotsf a[4f>dx?df /fvL x]/rfx tyf :ofxf/ ;Def/ ug]{============= cflb ÷

^M# Ho]i7 gful/ssf] ;fdflhs ;'/IffM s]xL gLltut ;Gbe{x?

Ho]i7 gful/s gLlt -la=;+=@)%*_M Ho]i7 gful/ssf] 1fg ;Lk of]Uotfsf] sb/ ug]{ . Ho]i7 gful/ssf] ;fdflhs ;'/Iffsf nflu sfo{qmdx? ;~rfng ug]{ ÷ Ho]i7 gful/s sfo{gLltM ;fdflhs ;'/Iff, :jf:Yo ;]jf . cfly{s kIf, ;'ljwf / ;Ddfg, ;xeflutf / ;DnUgtf, z}lIfs / dgf]/~hgfTds kIf, alu{s/0f / ljljw kIfnfO{ Wofgdf /fv]/ sfd ug]{ u/fpg] .

^M$ Ho]i7 gful/ssf] ;fdflhs ;'/IffsfM ;:+yfut lasf;sf s]xL ;Gbe{x?

 laleGg & j6f dGqfno -dlxnf afnaflnsf tyf ;dfh sNof0f, :yflgo lasf;, >d tyf oftfoft. :jf:Yo tyf hg;+Vof, ;"rgf tyf ;~rf/_ af6 ljljw sNof0fsf/L sfo{x? x'g] u/]sf] ÷ cf7 bh{ghlt /fli6«o u}/;/sf/L ;:+yf -NGOs_ x? Pjd\ o'gfO{6]8 ld;g 6" g]kfn, o"lg;]km, x]Nk Ph OG6/g]Zgn cGt{/fli6«o -INGOs_ ;:+yfx? lqmoflzn /x]sf÷ kfFr} lasf; If]qdf gd"gf s]Gb|x? :yfkgf / Ho]i7 gful/s clwsf/sdL{x?nfO{ tflndsf] Aoj:yf ÷ laleGg $& lhNnfdf Ho]i7 gful/s :jf:Yo ;]jf sfo{qmd ;~rfng ÷

^M$ Ho]i7 gful/ssf] ;'/Iff / ;'ljwfsf ljljw ;Gbe{x?

       ;fj{hlgs ;]jfsf a}+lsu, vfg]kfgL, laB't, 6]lnkmf]g cflbsf] dx;'n ltbf{ c?;/x nfOgdf a:g' gkg]{, ;fa{hlgs ;jf/L ;fwgx?df a:g] l;6 Aoj:yfsf] gLltut kIf cflb .  

&  Ho]i7 gful/ssf ;fdflhs ;'/Iffsf r'gf}ltx?

 &M!  ax'kIfLo hl6ntfM /fHosf] b[li6sf]0f / Joj:yfkgsf] sdL

;fdflhs ;'/Iffsf] ;Gb{edf k|ydtM Ho]i7 gful/ssf] klxrfg, alu{s/0f, ;]jf k4lt lglZrt x'g' h?/L 5 . c;xfo, czQm, Psn, dlxnf, lakGg / clta[4 Ho]i7 gful/s / cGo cj:yfsf Ho]i7 gful/sx?n] kfpg] ;]jf / ;'ljwf Ps} x'g uof] eg] km]l/ csf]{ cGofo x'g hfG5 . Plss[t ?kdf /fHon] tYof+s g} lng jf Joj:yf ug{ ;s]sf] 5}g . /fHoaf6 hf/L x'g] gful/ssf] a}olQms kl/rokq jf gful/s kl/rk kq -citizenship card_ n] p;sf] ;du| kIfsf] hfgsf/L lbg ;Sg] x'g' kb{5 .

&M@   g}lts d"No / dfGotfdf b'|t x|f;

 lzlIft a9]sf] t/ 1fgL 36]sf] sxfnL nfUbf] 5 oltj]nfsf] g]kfnL ;dfhsf] ;fdflhs g}lts d"No / dfGotfsf] w/ftn . clwsf/k|ltsf] a9\bf] ;r]tgtf t/ st{AoRo"t -jf a]jf:tf jf jf lg/fzf_ n] g]kfnL ;dfh :jtGqtfsf] gfpdf laR5[+vlnt x'b} uPsf] 5 . ;DdflNnPnf sltj]nf / s;/L < lrGtf hfUbf] 5 / Ps lsl;dn] eGg] xf] p/f7 nfUbf] kf] 5 .

&M#   lavl08t kl/jf/

 k]zfut afWotf, kfZrfTo ;:+s[ltsf] k|efj / a}olQms rfxgf jf /x/, d"ntM oLg} tLg sf/0fn] ;+o'Qm kl/jf/sf] ca:yf vl08t aGb} uPsf] 5 . afa'n] afh] aHo}nfO{ :ofxf/ ;Def/ u/]sf] gb]Vg] 5f]/f 5f]/Lx?n] cfhsf afa'x? / cfdfx?nfO{ / cfhsf gflt gfltgfx?n] ef]lnsf afa' cfdfx?nfO{ ;d'lrt ?kdf s;/L x]g{ ;S5g\ / < ;Sb}gg\ . dfof, ;b\efj, ;xefj / s?0ffsf kIfx? eg]sf b]v]/ jf ef]u]/ cg'ejn] l;Sg] / l;sfpg] laifox? x'g\  . ;s] s]xL u/]/ Psn ?kdf g} a:g], g;s] k'vof}{nL ;DklQnfO{ lr/f lr/f kf/]/ lnb}F Psn kl/jf/sf] ?kdf a:g ?rfpg] k|a[ltx? al9/x]sf 5g\ . ;fDklQs xs ;DaGwL sfg'gL Aoj:yfsf] bf]if klg o;sf] csf]{ cyf{t rf}yf] sf/0f xf] . 5f]/f 5f]/Lsf] nfng kfng lzIff bLIff lbg] stA{o kl5 /f]huf/L jf Aoj;fosf] nflu ;xof]u ug]{;Ddsf] st{Ao afa' cfdfdf /fv]/ ;fDklQs xsnfO{ oltljlw v'nf / df}lns / g};{lus xssf ?kdf g/flvlbPsf] eP h'Fufsf] /]vL a:of]ls jf a]nf}t] 5ftL aGof]ls c+zsf] 3'sL{ nfpg] bzfTds b[Zox? 3/ jf ;dfhdf b]lvg] lyPgg\ . cfly{s, ;fdflhs tyf ;f:+s[lts dxTjsf] cy{df ;+o'Qm kl/jf/sf] jhg -ul/df_ nfO{ k':tf k':tfdf x:tfGt/0f ug{ ;s]sf] eP oltljlw lavl08t x'g] lyPg g]kfnL ;dfh . kfl/jfl/s lav08gn] ;f:+s[lts kIfdf Psk|sf/sf] larng g} NofPsf] 5 .  

&M$   /fhgLlts/0f

 ;a} gLltsf] dfp /fhgLlt xf], o;df l4dt x'g} ;lsb}g t/ nf;df klg /fhgLlt / ;f;df klg /fhgLlt Û< 3/kl/jf/ jf gftf ;DaGwdf klg /fhgLlt Û< dfgj clwsf/, ;dfh ;]jf / :jf:Yo ;]af h:tf ;femf Pjd\ dfgjtfafbL ;afnx?df klg /fhgLlts/0f x'g' oFxfsf] b'vb kIf xf] . Ho]i7 gful/ssf] ;fdflhs ;'/Iffsf] ;jfndf klg dGb?kn] /fhgLlts/0f ?kL bfFt] 9'+uf] nflu/x]sf] 5 .

&M%   Aofkfl/s/0fM

Aofkf/ cflhlasfsf] Pp6f cfwf/ xf] . cfly{s pkfh{gsf] Aoj;fo xf] . of] a:t'df / cGo ;fa{hlgs ;]jfdf x'g' kb{5 t/ oFxf Ho]i7 gful/ssf] ;]jfdf klg Aofkfl/s/0f x'g] qf; 5 . h] ubf{ klg gfkmf jf h] ubf{ klg wg}cfh{gsf] ;f]Fr jf ;:+sf/ / C[0fd\ s[Tj 3[td\ lkj]t\ -cyf{t C[0f u/]/ ePklg dgnfUbf] hLjg latfpg]_ ?kL rfaf{s dgf]bzf o;sf] sf/0f xf] . Ho]i7 gful/ssf] ;fdflhs ;'/Iffsf] If]qdf sfd ug]{ u}/;/sf/L ;F:yfx? -NGOS_ df Aofkf/d'vL efjgfn] k|a]z kfof] eg] t emg} gsf/fTds kl/0ffd cfFp5 .

d"n kIf eg]sf] dg jf lrGtg cyf{t b[li6sf]0f xf] . ;fa{hlgs dg dfly / a}olQms dg tn /x\of]eg] dfq} lg:jfy{ ;dfh ;]jf x'g ;Sb5 . ;bfrfl/tf sfod /xg ;S5 . a}olQms :jfy{ dfly /x];Dd ;bfrf/ sfod x'g ;Sb}g . a}olQms :jfy{nfO{ ;fa{hlgs :jfy{n] lgoGq0f ug{ ;Sg' kb{5 . Ho]i7 gful/sx?k|ltsf] ;]jfnfO{ dfgjtfsf] ;]jfsf] sd{sf ?kdf lng] / lgZjfy{ ?kdf ;]jf lbg] dgx? geP;Dd s'g} g s'g] ?kdf Aofkfl/s/0f hf/L /x]s} x'G5 . sdL xf]nf t/ cGTo x'g ;Sb}g .   

&M^   pTk]|/0ffsf] sdL

;dfhdf afa' cfdf jf h]i7 gful/ssf] :ofxf/ ;';f/ / x]/rfx ug]{ ;Gtfgx? jf ;]jsx? dgUu] 5g\ . t/ ltgLx?nfO{ zflAbs ?kdf :ofaf;L lbg] jf cfly{s / g}lts ?kdf 6]jflbg] kIfsf] Hofb} cefj /x]sf] 5 . Ho]i7 gful/ssf] nflu cfjZos kg]{ ;fdfgx? vl/bLdf klg k'/} eG;f/ nfUg] / ;]jfd'vL ;F:yfx?sf] sfo{df nfUg] ;+yfx?df klg k'/} s/ y'kfg]{ gLltn] k|f]T;fxgsf] :yfgdf xtf]T;fxg a9fO/x]sf] 5 .   

*M k'g{d"Nofs+g / k'g{Aoj:yfkgsf] cfjZostf

            *M!   gLltdf k'g{n]vg

 Ho]i7 gful/sx?nfO{ -!_ jl/i7td\ Ho]i7 gfufl/s -*) aif{ jf ;f] eGbf dfly_, -@_ jl/i7 Ho]i7 gful/s -&) aif{ jf ;f]eGbf dfly_  -#_ Ho]i7 gful/s - ^) b]lv &) gk'Ubf;Dd_, -$_ c;xfo Ho]i7 gful/s -kl/jf/sf] ;b:o gePsf]_, -%_ czQm -ckf+Ë jf bL3{/f]uL_, / -^_ Psn Ho]i7 gful/s -law'/ jf law'jf jf cljaflxt Psn_ u/L ^ efudf alu{s/0f ug]{ . Go"gtd\ cfjZostfsf] klxrfg ug]{ . cfly{s ;|f]tsf cfwf/df x'g]vfg] / x'bf vfg] -cyf{t gx'g]_ x? 5'6\ofO{ To;kl5 dfq ;fdflhs ;'/Iff eQfsf] lgwf{/0f / Aoj:yf ug]{ u/L at{dfg gLlt / sfo{z}nLdf cfd"n kl/jt{g ug'{kg]{ l:ylt / cfjZostf 5 .

            *M@   sfg'gdf k'g{n]vg

       Ho]i7 gful/ssf] clwsf/ ;DaGwL sfg'g t cfof] t/ k|efjsf/Ltf z'Go ;/xsf] sfg'g kf] cfof] . ;fDklts ;|f]t / Ifdtfsf] cg'kftdf plrt :ofxf/ ;Def/ gug]{ ;Gtltx?nfO{ cgfb/ jf cax]ngfsf] s;"/sf] dfqf cg';f/ hl/jfgf jf s}b;d]tsf] b08 x'g], Ho]i7 gful/ssf] xssf] ;DklQ Ho]i7 gful/ssf] OR5fg';f/sf] AolQm jf a[4f>dnfO{ pknAw u/fpg ;Sg] ;Ddsf] Joj:yf x'g' h?/L 5 . Ho]i7 gful/ssf xsx?nfO{ sfg'g4f/f :ki6 clelnlvs/0f u/L sfof{Gjogsf cfwf/x? lglZrt x'g' kb{5 .

k|:tflat -Aoj:yflksfdf larf/flwg /x]sf]_ kmf}Hbf/L ck/fw ;+lxtf ;DaGwL law]osn] a[4 dflg;nfO{ x]/rfx jf :ofxf/ ;Dxf/ ug] st{Ao ePsf] dflg;n] Ho]i7 gful/ssf] hLp Hofgdf vt/f k'Ug ;Sg] u/L kl/Tofu jf a]jf:yf u/L 5f8]df tLg aif{;Dd s}b jf hl/jfgf / ;f]xL sf/0fn] Ho]i7 gful/ssf] d[To' x'g uPdf & aif{ s}b / hl/jfgf x'g ;Sg] Aoj:yf u/]sf] 5 . o;}u/L /fli6«o lae"ltsf] ckdfg ug]{nfO{ 5 dlxgf s}b / hl/jfgf x'g] Aoj:yf ;d]t u/]sf] 5 .     

            *M#   3/ g} lty{ / 3/ g} ko{6g sf] dfGotf

       pd]/ / z/L/n] ;s] g xf] tLy{ jf ko{6g < g;s]kl5 3/ g} lty{ / 3/ g} ko{6g x'g hfG5 . em'k8L g} lsg gxf]; < Ho]i7 gful/sx?sf] nflu ;Gtf]if / ;'vsf] af; ToxL g} x'G5 a[4f>d x'b}g . cfkm"n] 6]s]sf v]tsf cfnL jf cfkm"n] ;dfPsf ?vsf 8fnL eGbf lk|o c? s] x'g ;Sb5 / < cfkm\g} r'nf] / cfkm\g} rf}sf], cfkm\g} cfFug / kl/jf/hgsf] ;fy eGbf csf]{ lk|o s;nfO{ kf] nfU5 / < nflu xfn]klg Tof] k/fnsf] cfuf] jf csf{sf] afR5L rf6\of] d've/L /f}+ eg] h:t} dfq xf] .

*M$   c;xfo Ho]i7sf nfluMdfq a[4f>d

a[4f>d t Ho]i7 gful/sx?sf] af;:yfgsf] clGtd pkfo -Last resort_ xf] . a];xf/fsf] ;xf/f dfq xf] . a[4f>dsf] vL/ eGbf cfkm\g} em'k8Lsf] l9+F8f] lk|o x'G5 . To;}n] 3/nfO{ Ho]i7 gful/sx?sf] ;'Gb/ / ;'vk"0f{ af; agfpF . kl/jf/sf ;b:ox?af6} ;]jf ;'>'jfsf] e/kbf}{ cfz dfq x}g,laZjf; hufFp . 3/nfO{ lty{ -h}las / dfgl;s cfgGb_ sf] ?kdf Aojl:yt u/]/ kl/jf/hgn] Ho]i7 gful/sx?nfO{ 3/d} hdfpg' kb{5 / x/]s Ho]i7 gful/sx? klg 3/d} /dfpg' kb{5 . c;xfosf nflu lgdf0f{ / Aoj:yf x'g] a[4f>dnfO{ ko{6g s]Gb|sf ?kdf la:tf/ ug{ ;lsG5 .

      *M% Plss[t Joj:yfkg k4lt canDag

;a}vfnsf ;'lawfx? jf ;]jfx? k|flKtsf] nflu Ps4f/ k|0ffnL cjnlDat ug'{ h?/L 5 . cyf{t cyf{t oyf;So Ps} :yfg jf sfo{fnoaf6} ;a} ;]jfx? kfpg jf lbg ;lsg] x'g' / agfpg' kb{5 . lhNnf :t/df Ho]i7 gful/s k/fdz{ tyf ;]jf sfof{nosf] :yfkgf, u|fld0f :t/df bLjf ;]jf s]Gb|||sf] :yfkgf, Onfsf :t/df :jf:Yo ;]jf s]Gb|sf] :yfkgf u/L ;a} lsl;dsf eQf jf 5'6 ufFp lasf; ;ldlt jf gu/ j8f ;ldltaf6 k|fKt x'g] kl/kf6L a;fpg' h?/L 5 .  x/]s AolQmn] 3/ lgdf0f{ ubf{ Ho]i7 gful/sd}qL -senior citizen friendly_ 3/ agfpg' kg]{ / gu/kflnsfn] gSzf kf; u/Llbbf clgjfo{ agfpg' kg]{ cfjZostf 5 .

*M^ k|f]T;fxg / r]tgfd"ns sfo{qmdx? ;~rfngM

pbfx/0fLo ?kdf afa' cfdfx?sf] :ofxf/ ;Def/ ug]{x?nfO{ cfb{z ;Gtlt sf ?kdf ;Ddfg ug'{k5{ . ;DalGwt ;+:yfx?nfO{ s/ nufotsf ljljw ;Gbe{x?df ;/sf/L:t/af6 ;xof]u / 5'6 lbg' kb{5 . cf cfkm\gf] If]qdf /x]sf al/i7td\ Ho]i7 gful/sx?nfO{ slDtdf Ho]i7 gful/s lba;sf] cj;/ kf/]/ ;Ddfg ug]{ h:tf sfo{qmdx? /fVg'kb{5 . 

Ho]i7 gful/ssf] xs clwsf/ sf af/]df / kfl/jfl/s tyf ;fdflhs st{Aosf af/]df g}lts lzIff / ;fdflhs lzIffk|b sfo{qmdx? ;~rfng ug]{, Ho]i7 gful/s d'vkq - Voice of senior citizens_ jf klqsf jf k':ts k|sfzg ug]{, a]nf a]nfdf wfld{s jf g}lts k|argx?sf] Aoj:yf, cfjlws ?kdf tflnd ;~rfng ug]{, pd]/ / :Jf:Yon] lbg]x?nfO{ e|d0f cjnf]sgsf sfo{qmdx? ;~rfng ug]{ cflb sfo{qmdx?nfO{ cema];L Aojl:yt / k|efjsfl/tfsf;fy ;~rfng ug'{ kg]{ cfjZostf 5 .

(=Ho]i7 gful/ssf st{Aox? M

       clwsf/ / stAo{ Ps l;Ssfsf b'O{ kf6f h:t} x'g\ .  hFxf clwsf/ ToFxf st{Ao . pd]/, :jf:y, cfly{s ;|f]t cflbn] ;lqmo hLjg 36\b} hfg] cj:yf ePklg ;Dk"0f{df lg:s[t x'b}g ;a} Ho]i7 gful/ssf] hLjg . b]z / ;dfhsf] nflu h;n] h] hlt ;Sb5, Tolx ToxL / Tolt Tolt lbg' jf ug'{ Ho]i7 gful/sx?sf] k|fylds st{Ao xf] .

;s] >d / lrGtg, g;s] /fi6«f]]Ggltsf nflu sfdgf / k|fy{gf . ;s] kfl/jfl/s hLjgsf] nflu ;xof]uL e"ldsf, g;s] z'e / cflz{arg tyf ;t\Aoaxf/ . c;n ;Gtfgsf nflu afa' cfdfsf] sfv / ;fy dfq} klg nfvf}+ nfvsf] bf}nt x'G5 .

Ho]i7 gful/ssf st{Aox?nfO{ ;'lrs[t ubf{ -!_ b]zelQm / /fi6«k|]dsf] st{Ao -@_ ;dfh tyf kl/jf/df ;xk|]d, ;xefj / ;xcl:tTjjf]w -#_ ;fa{hlgs ;DklQsf] ;'/Iff  -$_ lx+;fk|lt 3[0ff / c;xof]u -%_ cfkm";+u /x]sf] 1fg, ;Lk / cg'ej x:tfGt/0fsf] k|of; -^_ cWoog / lrGtglzntfnfO{ lng ;lsG5  .

elgG5 No age to learn & NO age to cotribiute the society  cyf{t cWoog / ;dfh;]jfnfO{ pd]/n] 5]Sb}g . s]xL ug{ rfxg] dfG5]n] gdbf{;Dd cfkm"nfO{ a[4 b]Vb} b]Vb}g . a[4tfnfO{ dgaf6 x6fpb} ;s];Ddsf] ;lqmotf hf/L /fVg' ;fy{s / pbfx/0fLo Ho]i7 gful/s hLjg Aoltt ug'{ xf] .  

!) pk;+xf/

/fHo, ;dfh / kl/jf/af6 Ho]i7 gful/sx?n]] ;fdflhs ;'/Iffsf] rfxgf /fVg' / bfaf ug'{ :jefljs dfq x}g clgjfo{tf klg xf] . cb[Zo tfutdf laZjf; ug{] / e/kg]{x?sf nflu cfWoflTds ;'/Iff / ;a}sfnflu ef}lts ;'/Iffsf] ;w} cfjZostf kb{5 . cfWoflTds ;'/Iff dgf]a}1flgs kIf xf] eg] ef}lts ;'/Iff oyfy{ / h}las cfjZostf xf] .

cfhsf] ;+;f/ Ho]i7 gful/sx?sf] sd{, wd{ -Gofo_ / Tofusf] pkh -kl/0ffd_ xf] . ;a} cj:yfsf Ho]i7 gful/sx? ;fdflhs ;'/Iffsf xsbf/ x'g\ / /fHo, ;dfh tyf kl/jf/af6 ;dflhs ;'/Iff kfpg' x/]s Ho]i7 gful/sx?sf] g};+lu{s xs ;/x xf] . cem ;Dk"0f{ ;lqmo hLjg b]z ;dfh / kl/jf/ nflu vr]{/ pQ/fw{df k'u]sf Ho]i7 gful/sx?n] czQm a[4fj:yfdf ;'/Iff. ;Ddfg / ;b\efj gkfpg' eg]sf] t pgLx? k|lt dfq} x}g, ;du| ;[li6sf] dfGotf, k4lt, ;+/rgf / nf}lss hLjg tyf hut k|ltsf] j]jf:tf eGbfklg ulDe/ cj:yf cyf{t a]OdfgL g} xf] . k'vf{x?sf] cgfb/ jf j]jf:tf u/]/ afFRg]x?n] cfkm\g} ;Gtltx?nfO{ klg c;n / ;kmn agfpg ;d'lrt dfu{ bz{g ug{ ;Sb}gg\ cGttM cfkm} cGofodf kb{5g .  

/fi6««sf uf}/j, ;DklQ / hLjLt OltxfF;sf] ?kdf pgLx?nfO{ ;Ddfg u/L pgLx?sf] cg'ej, 1fg / ;Lk /fi6«s} pGgltdf nufpg] cj;/ xf] Ho]i7 gful/sx? k|ltsf] ;fdflhs ;'/Iffsf] k|Tofe"lt . Ho]i7 gful/sx?sf] xs eg]sf] dgnfu] lbg] jf dg gnfu] lng] /fHo jf ;/sf/ jf kl/jf/sf] xftdf /x]sf] b]vfpg] b[Zolrq -FFilm or chairity_ x}g, pgLx?sf] ;Ddfgk"0f{ afFRg] dfgj clwsf/ ?kL ce]B / cx/0fLo xssf] laifo xf] / kl/jf/sf ;b:o jf ;dfhsf dflg;x?sf] sfg'gL st{Ao klg xf] .

Ho]i7 gful/sx? xs / clwsf/ k|lt ;r]t aGb}5g\ / ;fy;fy st{Aok|lt hfu?s klg x'b}5g\ . olta]nf Ho]i7 gful/s ;dfh ?kL ;~hfn dxf;+3sf] ?kdf k'g{;+ul7t ePsf] 5 . ev{/} cyf{t !$ cflZjg, @)^( df @@ cf}+ cGt{/fli6«o Ho]i7 gful/s lbj; -!% cflZjg cyf{t cS6"a/ !_ sf pknIodf dxf;+3sf] k|yd dxflwj]zg ;DkGg ;d]t ePsf] 5 . dxf;+3n] laleGg k|:tfjx? kfl/t u/]/ /fHo, kl/jf/ / ;dfh;+u ;d'lrt ;Ddfg, ca;/, ;x'lnot / tt\;DaGwL Joj:yfkgsf] dfu klg u/]sf] 5 .

Ho]i7 gful/sx?sf] leqL dgsf] egfO{ / bfaf /x]sf] x'G5M xfdLn] cfhsf kL9Lsf] nflu xfd|f] lxhf];Ddsf] pa{/ / ;lqmo lhGbuL lbof}+, To;}n] casf] xfd|f] hLjg klg pgLx?s} xftdf 5 / pgLx?s} ;fydf /xg' kb{5, of] xfdLx?sf] df}lns xs g} xf] . Ho]i7 gful/sx?sf] ;Ddfg / ;Demgsfnflu ;w} ;Demg' kg]{ cfuf] tfKg' d'9fsf] s'/f ;'Gg' a'9fsf]÷a'9f d/] efsf ;/]=====h:tf nf]sf]lQmx?n] x/]s a[4x? s'g} g s'g} lbg t d5{g g} t/ hLljtx?sf] :d/0fdf ;w} aFflr/xG5g\ / aFflr/xg] x}l;ot tyf xs /fVb5g\ elg/x]sf 5g\ .

a[4fj:yf ;a}sf] hLjgdf cfpg] :jeflas If0f xf] ., cfhsf] afns ef]ln o'jf / ef]lnsf] o'jf kl;{ a[4 x'G5 . cfhsf] :j:Yo z/L/ / k'i7 k/]sf] cg'xf/ kl;{ alQ; d'Hhf k/]/ rfp/Lg hfG5 . sfnf] skfn ;]tf] x'g], 6Dd k/]sf bf+tx? em/]/ yf]t] x'g],  v'OlnP/ l6lnSs 6Ns]sf] tfn' x'g], ======o:t} o:t} x'G5 a[4fj:yfdf . c?nfO{ ;xf/f lbg] xftn] n7\7L lng] / c?sf] ;fxf/f lng' kg]{ x'G5 . bd, ;'u/, afy, d''6' cflb cflb /f]ux?n] slta]nf xf] -<_ eg]/ lh:sfO/x]sf x'G5g\ . cGttM lbg uPkl5 /ft k/]h:t} cfkm}n] klg hfHjNo 7fg]sf] hLjg lg:s[o eP/ ;bfsfnflu c+Wof/f]df hfG5 .

la;{g gx'g] laifo eg]sf] ;'s{ds} kIf xf] . hLjge/sf] sdfO{ wg bf}nt s]xL hfb}g ;fydf . PSn} hfg] xf], sf]xL hfb}g . cfkm";+u} cfkm\gf] ;a{Za klg hfG5,. /xg] eg]sf] s[lt xf] . kl/jf/, ;dfh / b]zsf nflu ;lqmo hLjgdf lgefPsf] e"ldsfn] hghgsf] cfFvfsf] gfgL leq a'g]sf] ;Demgfsf] t/]nLdf /xg] k|ltlaDa dfq} xf] . ;dfh / /fi6«k|ltsf] of]ubfgn] d/]/ klg aFfrL/xg] prfO{df dflg;nfO{ k'¥ofpFb5 . ;Demf} t, o;/L /xg] dfg, k|lti7f jf ;'s{dsf kbrfk / 5fkx?sf] h/f] s] xf] < / sxf+ xf] < cfdf afa' x}g << hLjgsf] ;'?jft / ;fy{stfsf] d"n h/f] cfdf afa' afx]s csf]{ st} 5}g / x'g klg ;Sb}g . To;}n] klg a[4 cfdf afa' k|ltsf] xfd|f] C[0fLkg slxNo} glt/L ;Sg] cj:yfdf /x]sf] x'G5 . ;dfhsf cGo Ho]i7 gful/sx? k|ltsf] bfloTjnfO{ klg oxL / o:t} dd{n] x]g{ ;Sg' kb{5 . ;a} Ho]i7 gful/sx? efjgfTds ?kdf afFsL ;a}sf nflu cfdf afa' x'g\ . cfdf afa' hLjLt gx'g]x?sf nflu t afFr]sf Ho]i7 gful/sx? cfdf afa'sf k|lt?k nfUg ;Sg' kb{5 .  

;fdfGotM dfgj hLjgdf vfgf, gfgf / 5fgfsf] cefjsf] cj:yfnfO{ u/LaL elgG5 t/ clglR5ttf, clk|otf / ;xf/flalxg ca:yf dfgj hLjgsf] ;a}eGbf 7'nf] / ;Í6k"0f{ u/LaL xf] . o;sf] cg'e"lt w]/} Ho]i7 gful/sx?df /x]sf] x'G5 . Ho]i7 gful/sx?nfO{ clglR5ttf, clk|otf / ;xf/flalxg -Unwanted, unloved & uncared_ cj:yfsf] u/LaLaf6 hf]ufpg, x]/rfx, :ofxf/ ;Def/ / ;Ddfg ug]{ bfloTj d"ntM /fHo cyf{t ;/sf/sf] xf] / Ho]i7 gful/s afx]ssf afFsL ;a} ;a} gful/sx?sf] ;fd'lxs bfloTj xf] . o;sf nflu ;a} hfUg' kb{5 / cf cfkm\g} 3/ cfFugb]lv g} nfUg' kb{5 . cfhsf Ho]i7 gful/sx?k|lt cfkm"n] lgefPsf] lhDd]jf/L ef]ln cfkm\g} nflu ;fFr]sf] ;fdflhs Pjd\ ;f:+s[lts vhfgf -dfGotf_ xf] eGg] tYonfO{ ;a}n] sd{df / dg -dlitis_ sf] :d/0fdf /fVg' kb{5 . 

 

kf]v/f                                adrdhanbot@gmail.com

 

No comments:

Post a Comment