æuf]/vfsf /fhf
k[YjL gf/fo0f zfx afNosfndf v]Nb} hfbf uf]/vgfy afafsf] glhs k'u] 5g\ . bxL
vfPsf afafn] Tof] afnsnfO{ vfO/x]sf] bxL lbP5g\ t/ afnsn] h'7f] ;Dem]/ vfg l3g
dfgL kmfn] 5g\ . kmfNbf bxLsf s]xL l56fx? pgsf] uf]8fdf nfu]5g\ . bxL vfPsf] eP
ltd|f] jfSo l;4L x'g] lyof] t/ vfPgf} t}klg ltd|f uf]8f h'g h'g :yfgdf k'Ub5g\
ToFxf ToFxf ltd|f] /fHo x'g] 5 egL afafn] a/bfg lbPsf /] < To;}n] uf]/vfsf
/fhf k[YjLgf/fo0f zfxn] g]kfnsf] Plss/0f ug{ ;kmn ePsfÆ
jfNosfndf o;
efjfy{df nf]ssyf ;'g]sf]af6 uf]/vfsf] gfd klxnf] k6s ;'g]sf] lyP+ . s:tf] xf]nf
uf]/vf sxf+ xf]nf uf]/vf === gnufL /x]sf] x}g . w]/} kl6s kf]v/fs} af6f]
sf7df08f} nfu]klg af6f]df kg]{ cf+a'v}/]gL b]lv dfq @).@@ lsld pQ/df kb{5
uf]/vf eGg] hfgsf/L ePklg uf]/vfsf] cjnf]sg ug]{ df}sf ldn]sf] lyPg . ;/sf/L
sfd htf k7fof] ;/sf/n] pt}lt/sf] cjnf]sgsf] 7fd ePsf] lhGbuLsf] kf6f] / af6f]df
w]/}kl5 dfq uf]/vfsf] cjnf]sgsf] df}sf ldNof] .
Gofo gkfP uf]/vf
hfg" sfg'g k9\g' cl3 g} ;'g]sf]
uf]/vf ;DaGwL csf]{ sxfjt jf jfSo xf] .
Vofn w]/}kl5 dfq ul/of] k'/fgf] d'b|fd} n]lvPsf] /x]5 >L>L>L uf]/vgfy . zfxj+zLo /fhfx?sf] s"n b]jtf uf]/vgfy .
uf]vf{nL efiff, uf]/vf /fOkmn, uf]v]{
nf}/L, uf]/vwGbf, uf]/vfnL kmf}h, uf]/vkq, uf]/vf ef/hLjg cflb cflb ;Gb{edf
;'g]sf] / s]xL xb;Dd k9]sf] uf]/vfsf] ;fdfGo cWoog / cjnf]sg ug]{ cj;/ ldNof]
@)^* r}qsf] clGtd ;ftflt/ .
kf]v/faf6 laxfg (
jh]lt/ xflgPsf] ;/sf/L ;jf/L ;fwg cfa'v}/]gL k'Ubf;Dd vf;} sf}t'xntf nfu]g of]
dgnfO{ t/ ha cfa'v}/]gL k'uLof] ta s:tf] xf]nf uf]/vf < sxf xf]nf uf]/vf
< slt /dfO[nf] xf]nf < o:t} o:t} efjgfx? dgdf v]Ng nfu] . cf+a'v}/]gL
ahf/af6 s]xL ld6/ cufl8 k'u]kl5 cfpbf] /x]5 d:of{U+bLsf] k'n . uf]/vftkm{af6
emg]{ =======vf]nfnfO{ bflxg] kfb}{ cnL k/ k'Ubf yfxf eof] oxfsf] j:tLsf] gfd
b"O{ lsnf], rf/ lsnf]==== ;f]x| lsnf] o:t} o:t} kf] /x]5 . j:tL klg
lsnf]df < eGb} xf:of}+ . cfa'v}/]gL
af6 hlt lsnf] ld6/df kb{5 Tolt Tolt lsnf] cyf{t gf} lsnf]ld6/sf] b'/Ldf /x]sf]
:yfgsf] gfp gf} lsnf] . rf}w lsnf] ld6/df /x]sf] :yfgsf] gfd rf}w lsnf]
====. s]xL lsnf] ld6/ k'u]kl5 gfuj]nL
cfsf/df psfnf] nfUbf] /x]5 af6f] . jfl/kfl/ x]b}{ psfnf] r9\b} s]xL dfly
k'u]kl5 vf]n]{/ x]b}{ jfl/af6} Sofd]/fdf /fVof}+ uf]/vf jhf/sf] b[ZonfO{ .
lbp;f] k'uLof] uf]/vf . uGtAosf] d'Vo p2]Zo ;/sf/L sfd . ljleGg gfdsf kmfOnx? x]b}{ ubf{ kf+r ahL ;s]5
. ;fem+ kv k"a{lt/ nfUof] cjnf]sgsf nflu .
n]ssf] kfvf]df bIfL0ftkm{ kms]{sf] ahf/ . e6fe6 sfGnfx?sf] laqmL . xft]
lx;fadf lsGb} le/fnf sfGnfx?nfO{ vfb},{ lgdf{0f eO/x]sf s]xL 3/x? .
k"la{lt/sf] 8f+8fdf k'uL 8f8{8f8f em/L 8f8f tn df]6/ af6f]df emdSs} ;fem
k/]kl5 dfq cfOof] cbfntdf . vfgf vfO;s]kl5 uf]/vf ;DaGwL cWoog ;fdfu|Llt/ cfvf+
bf}8fP+ .
Gofo
/ laBfsf] ;Gbe{df g]kfnL efiffdf Pp6f k|lz4 pvfg 5 æGofo gkfP uf]/vf hfg"
/ laBf x/fo sfzL Hffg"” .
laBf x/fo sfzL hfg" xf] ls sf:sL < laaflbt 5 cyjf egf} hgaf]nLdf
ax'k|of]udf 5 . u08sLsf] ;]/f]km]/f]df sf:sL hfg'” n] k|fyldstf
kfPsf] 5 eg] klZrdL g]kfndf sfzL hfg'n] .
cWoog
cWofkg eg]sf] slyt vfGbfgL / /fhvnsn] dfq ug]{ xf] c? t /}lt . /}ltx?n] klg
s+xf k9\g] < s'g} ;do o:tf] s'r]tgfn] u|:t lyof] g]kfn . To;}n] cWoogsf] ;xh
df}sf g} lyPg / eof] eg]klg laBfosf] cefj . To;}n] la=;= @)@) sf] bzs;Dd klg
cWoogsf] ynf] ag]sf] lyof] agf/; cyf{t sf:sL . of] Pp6f kIf . g]kfndf tTsfn
/x]sf e'/]6fs'/] /fh /hf}6fx?df ;a}eGbf /fd|f] Gofo k|0ffnL uf]/vfsf] To:t}
lzIf0f k|0ffnL sf:sLsf] of] csf]{ kIf .
elgG5 æGofo gkfP
uf]/vf hfg" eGg] dfGotfsf] hu /fdzfxn] afFw]sf] Gofosf] lyltn] xfn]sf] xf]
. ljleGg @* lylt afw]/ cyf{t @* a6f lgod
lglZrt u/]/ /fd zfxn] Gofo lbg] k|lqmof canDag u/]sf]n] Gofodf pgsf] k|lzl4 a9]sf]
xf] . GofosdL{sf] gftfn] uf]/vfsf] cjnf]sgsf] x'6x'6L dgdf hfUg' jf /xg'
:jefljs} lyof] . x'6x'6L hfu]/ dfq sxfF x'G5g / < ;do cfpg' kb{5 cyjf egf}
df}sf ldNg' kb{5 . kf]v/fsf] sfo{sfn ToxL ;dosf] ?kdf cfof] d]/f] lgldQ .
@)^* sf] r}thfFbf]
@)^( nfUbf] ;do kf/]/ nfu]sf] uf]/vf ofqf w]/} ;Gb{eaf6 pkof]uL, 1fgaw{s / dgv';sf] ofqf aGof] . uf]/vf lhNnf cbfnt
tyf Toxf l:yt cw{Goflos lgsfofx? / sf/fuf/ zfvfsf] lgl/If0f uf]/vf ofqfsf]
cf}krfl/s cfwf/ aGof] . lgl/If0fsf] oxL ;/sf/L vr{sf] ofqfnfO{ dgsf/L klg
agfpg] k|of; u/]+ .
k[YjL /fhdfu{df
kg]{ cfa'v}/]gL ahf/af6 pQ/ nfu]kl5 cfpbf] /x]5 d:of+UbL gbL . cUnf] k'nnfO{ cfFvfsf]
gfgLn] kl/qmddf nufpb} s]xL a]/cufl8 a9]kl5 cfof] b/f}bL vf]nf . ;Dem] OltxfF;sf]
kIfnfO{ . cfk;df emu8f ug]{ /fhvnsf b'O{ bfh' efOnfO{ emu8f gu/L Psn] csf]{sf]
If]qsf] ;Ddfg ub}{ a:gsf nflu l;dfsf ?kdf cfkm\gf] b'w r]k] gbLdf aufO{ o;nfO{ gf3]/ cfpg hfg k|ltaGw nufO
lbPsL cfdfsf] h'lQmsf] nf]ssyf . dgdg} ;Dem] 3n]x?n] aflif{sL /fhf x'g /fv]sf]
tTsfnsf] bf}8sf] aflif{sLsf] df}sf kf/]/ b|Aozfxn] lar af6f] af6} bf}8L /fHo
cfkm\gf] ePsf] bfaL u/L /fHo xQfPsf] csf]{ nf]ssyfnfO{ klg . jf/Lkfl/ xl/ofnL
lardf b/f}+bL psfnf ag kfvfsf b[Zox? gfs} cufl8 gfrL /x] . s]xL cufl8 a9L/x]sf]
lyof] ;/sf/L uf8L -af=c r *)%)_ cf7 lsnf] gf} lsnf] afx| lsnf] h:tf ;fOgaf]8{x?
af6f] af6f]df < cfZro{ nfUof], sf}n'xtfa; hfgsf/L dfUbf yfxf eof] ls
cfa'v}/]gLaf6 hltlsnf]ld6/df kb{5 Tolt lsnf], cyf{t 7fp+sf] gfp /fVg] tl/sf
ToxL g} kf] /x]5 < s]xL lsnf] u'8]kl5 psflnof] uf8L . dfly k'u]kl5 kNnf]
leQfdf b]lvof] kf]v/Lyf]s eGg] ;b/d'sfddf /x]sf] uf]/vfahf/ . jln{P/ x]/\of} +.
Zfvf clws[t 4o b'uf{ k|;fb a:ofn / zf/bfb]jL kf}8]n tyf rfns lasf; nfdf ;lxtsf,
;xofqLx? /dfpb}, ToFxfaf6 b]lvg] b[Zox?nfO{ Sofd/fdf s}b klg u/\of}+ .
kf]v/faf6 laxfg ( jh]lt/ cf/De ePsf] xfdLx?sf] ofqf lbp;f] @ jh]lt/ 6'+luof]
kf]v/f ahf/df /x]sf] cbfnt k|f+u0fdf k'u]kl5 .
cbfntsf sd{rf/L /
s]xL sfg"jlabx?sf] :jfutsf k'ikx? ;dfpb} dlfyNnf] tnfdf k'uL kfgL vfPkl5
cf/De ul/of] lgl/If0fsf] sfo{nfO{ . sfof{no ;do ;lsPkl5 cjnf]sg ofqf cf/De eof]
ahf/ x'b} k"lj{ ufplt/ . ; ;fgf sfGnfx?nfO{ xft] efpdf lnP/vfb]{ aGb} u/]sf
3/x?sf b[Zox?n] nfUof] uf]/vfsf] df6f]n] d'No /fd|} kfPsf] /x]5 . kf/L 8f+8fdf
k'u]/ cf]/fnf] emb}}{ ubf{ yflsg kf] nfluof] . To;dfklg l;dl;d kfgLsf] lardf
rn]sf] ofqfsf] lhGbufgL . ;fem ca]/u/L
k'uLof] cbfnt cfaf; u[xdf . ef]hgkl5 cf/fd u/f} nfu]sf] s] nfUbYof] lgb|f .
cWoogsf] dgsf] x'6x'6Ln] lgbfpg} lbPg . s]xL ;fdfu|L dfu] . s]xL a]/k9] .
ef]lnkN6 yk hfGg dg nfUof]. 8f= gf/fo0f k|;fb vgfnsf] uf]/vfsf] 8fo/L kfP+
la4fg clwjQmf >L :yfg]Zj/ bjf8Lsf] ;xof]udf
.
uf]vf{ ko{6g laifos csf]{ cWoog ;fdfu|L klg ef]lnkN6 ko{6g s]Gb|df uP/
lnP . ;fem laxfg ef}uf]lns, P]ltxfl;s,
;f+:s[lts tyf ;fdflhs cfofdsf ljljw ;Gbe{x?sf]
cjnf]sg, lbge/ ;/sf/L sfd / /ft
k/]kl5sf] l6Kk0f 6fkgsf lardf uf]/vf ofqfsf] ;Demgfsf] ?kdf of] lgofqf cfn]v
t}of/ eof] . csf]{ lsl;dn] cfglGbt kf] eof] dg . csf]{ vfnsf] / csf]{ Vofnsf]
;/sf/L vr{sf] dgsf/L ofqf . cfpg'xf]; cWoog / cjnf]sgaf6 b]lvPsf] uf]/vfsf]
af/]df s]xL hfgsf/L lng] k|of; u/f}+ M
Uff]/vf
gfdsf] af/]df ljleGg lsDabGtLx? /x]sf 5g\ . /fd/fhf kf}8]nn] gfu/fh zAbaf6
gfur{ urf{ x'b} uf]/vf zAb ag]sf] xf] eg]sf 5g\ eg] Oltxf;sf/ ;'o{laqmd 1jfnLn]
vs{af6 uv{ uvf{ x'b} uf]/vf ag]sf] xf] eg]sf 5g\ . afa'/fd cfrfo{n] gfy kGyLsf]
a;fO{sf] If]q / pgLx?sf] Oi6b]a uf]/vgfy ePsf]n] ;f]xL gfdaf6 uf]/vf gfd /x]sf]
xf] eg]sf 5g\ . cnv hufpb} lx8\g]gfy
kGyLx?n] 3/ sx+f xf] eg]/ ;f]w]sf] hjfkmdf uf]/vf eGg] cfpg] u/]sf] atfPsf 5g\
. uf}/Iff uf]/vgfysf] k|fylds st{Ao To;}af6 ufOsf] /Iff ug]{nfO{ uf}/Ifs a:g]
:yfgsf] gfd uf]/vf ePsf] xf] eGg] klg sxfjt /x]sf] 5 .
g]kfnL efiffdf
3fF;sf] :yfgnfO{ vs{ elgg] oxL zAb las[t x'b} uv{ uvf{ x'b} uf]/vf ePsf] xf]
eGg]klg egfO{ /x]sf] 5 . ;a}eGbf laZjf;Lnf] / dfGo cfwf/ eg]sf] uf]/vgfy sf]
gfdnfO{ dflgG5 . oxL uf]/vfsf] gfdaf6 uf]/vfnL efiff, g]kfnL efiff / oxL g]kfnL
efiff g} ;/sf/L sfdsfhsf] /fi6« efiffsf] dof{bf jf dfGotf;Dd lasl;t x'b} cfPsf]
xf] . g]kfnL efiffsf] pb\ud :yfg eg] uf]/vf x}g,h'Dnfsf] l;~hf k|b]z xf] .
To;}n] o;nfO{ l;~hfnL efiff klg elgG5 . kxf8] jf kj{t] efiff klg elgG5 . afx'g
If]qLsf] cflb af]nL / k|of]usf] efiff ePsf]n] v; efiff klg elgG5 . oxL
efiffnfO{ uf]/vf /fHosf] Plss/0fsf] la:tf/ / dxTj;+u} la:tfl/t ePsf] uf]/vfn]
uf]/vfnL efiffsf] gfd klg lbg k'u]sf] xf] .
uf]/vf
gu/kflnsf jf8{ g+ ! kf]v/fyf]s l:yt k|lz4 tNnf] b/jf/nfO{ ;+u|xfno ejgsf] ?kdf
kl/0fut ul/Psf] 5 . k'/ftTj laefu cGt{ut uf]/vf b/jf/ ;+/If0f kl/of]hgfn]
cf=a=@)#@/)$# af6 o; b/jf/sf] ;+/If0fsf] laz]if sfo{qmd cf/De u/L cf=a=
@)^@.)^# df pQm sfo{ ldfKt u/]sf] xf] . ;flasdf /x]sf] k[YjLgf/fo0f ;+u|xfno
gfdnfO{ @)^#sf] hg cfGbf]ngkl5 uf]/vf ;+u|xfno /flvPsf] xf] . uf]/vfsf]
P]ltxfl;s, wfld{s, hfthflto, k|fs[lts cflb ljljw kIf;+u ;DalGwt ;fdfu|Lx?
o;;+u}xfnodf /x]sf 5g\ .
oxf /x]sf ljleGg (
s6f sIfx?df b|Ao zfxsf] sIfdf zfx /fhfx?sf] kl/ro sIf klxnf] sIf xf] . b|Aozfx
b]lv /fdzfx;Ddsf /fhfx?sf] /fHo la:tf/ ;d]tsf
lqmofsnfknfO{ o;df ;dfa]z ul/Psf] 5 . bf];|f] M t}nlrq sIfdf b|Ao zfxsf]
lnulnu sf]6sf] cfqmd0fsf] :d/0f lrq b]lv k[YjL gf/fof0 zfxn] rGb|flul/ 8f8fnfO{
x]/]sf] b[Zox? /x]sf 5g\ . /fhf k[YjLgf/fo0f zfxsf] %@ xft nfdf] lrgfsf] 5fofF
k|ltnfO{ v08 v08df /flvPsf] 5 hGd s'08nL sIfdf . uf]/vfnL ;]gfn] k\of]u u/]sf
xftxltof/x? /x]sf 5g\ xftxflto/f sIfdf . k'l:kts sIf /x]sf] 5 csf]{ . o;df
x:tlnlvt u|Gyx?,nfndf]xx? /x]sf 5g\ . wfld{s tyf cfly{s sIfdf d'b|f,u'kmf,
dlGb/, cflb 5g\ .; ;dsflng ef+8f jt{g sIfdf snz, 307, ;'s'Gf gfktf}nsf
;fwg,d;LfgL, dfgf kfyLx? cflb 5g\ . lnR5jL r}To sIfdf lnR5jLsflng r}Tox?
/flvPsf 5g\ . wfld{s afhf sIfdf k'hfx?df ahfO[g] afhfx? /x]sf 5g\ .d[b+um 8d?m
g/l;++uf, lzsf/, e]/L bdfxf cflb . ljljw sIfdf la=;=!*%) sf b'O{j6f tf]k /x]sf
5g\ . u|xbzf ;"rs lrGx? c+lst bflrcKkf / t]nLof OF6fx? klg o;} sIfdf /x]sf
5g\ .
c7\;7\7L /f]kgL
If]qkmndf km}lnPsf] pBfg 5 . b'O{j6f rf}tf/fx?,la>fd kf6Lx?, jfnpBfg,
a+zfjnL 8jnL, lbAof]kb]z 8jnL, cflb ;lxt jg:klt / km"nx? la?jfx?n] ;'Gb/
b]lvPsf]5 of] pBfg . ;+u|xfno ejgsf]
d"n k|a]z4f/f cufl8sf] cf+ug 5]p+af6 ;"of{:tsf] dgdf]xs b[Zo b]Vg
;lsG5 . Sofd/fsf] cltl/Qm z'Ns lt/]/
;+u|xfnoleqsf a:t' / lrqx?sf] kmf]6f] lng ;lsG5 . cfglGbt x'G5 dg uf]/vf ;+u|xfno / pBfgsf]
cjnf]sg ubf{ .
k"j{df wflb+u
/ rLgsf] ltAat If]q,klZrddf tgx"F,ndh'+u, dgf+u/ ltAatIf]q, blIf0fdf
lrtjg, tgx"F, wflb+u tyf pQ/df ltAat If]q kg]{ of] lhNnf lxdfn, kxf8, a]zL
/ 6f/x?sf] ef}luf]lns ljljwtf /x]sf] 5 . To;}n] tfkqmd klg Ps} gf;sf] 5}g .
uf]/vf ahf/, 7fF6L kf]v/L, kfn'S6f/, dgsfdgf, eRr]s, cf?3f6 ahf/, a'+sf]6, vfDbL,
hf}jf/L, l;lb{af;, WofDk];;fn, 5]sDkf/, jf/kfs,
;fdfufFp o; lhNnfnfO{ lrgfpg] s]xL dxTjk"0f{ :yfgx? x'g\ . uf]/vf
b/jf/, tNnf] b/jf/, dgsfdgf dlGb/, dgf:n' -*!^# ld6/_, ljleGg u'Dafx?, pkNnf] sf]6, tNnf] sf]6,
lnulnu sf]6 cflb sf]6x?, tfnkf]v/L o; lhNnfsf P]ltxfl;s tyf k|fs[lts d'Vo
;Dkbfx? X'g\ .
tLg
;+;bLo If]q, !# Onfsf, Pp6f gu/kflnsf / ^^ ufplasf; ;ldltsf ?kdf /fhgLlts
ljefhg ul/Psf] uf]/vf lhNnf lasf; ;ldltn] æ s[lifdf Aoa;flos/0f,ko{6g /
k"af{wf/M ;dftfd"ns / ;d'Ggt ;dfh lasf;sf] d"n cfwf/Æ bL3{sflng
;f]+r -longterm vision_ lglZrt u/]sf] 5
. a|fxd0f, If]qL, g]jf/, u'?+u, s'dfn, bd}, sfdL du/, ;fsL{, tfdf+u, k|hf,
b/fO{, /fO{ ;d]tsf hfltx?sf] a;fO{ /x]sf] uf]/vf ljljwtfdf Pstfsf] ynf]sf]
kl/rfos klg xf] . kofM{ ko{6gsf] k|r'/ ;Defjgf /x]sf] uf]/vf lhNnfsf] ;b/d'sfd
uf]/vf ahf/ ;d'b| ;txb]lv !!)) ld6/sf] prfO{df kb{5 .
r]k] / b/f}+bL gbL
o; lhNnfsf] P]ltxfl;s dxTjsf gbLx? X'g . laz]iftM b|Aozfx / /fdzfxsf lardf
ePsf] laafb ;dfwfgsf nflu cfdfn] oxL gbLdf cfkm\gf] b'w axfO{ l;dfgbLsf ?kdf
lglZrt ul/lbPsf] nf]ssyf dxTjk"0f{ agfPsf] 5 . d:of+{UbL o;sf] sfv}af6
axG5 . sN5'dg tfn, 7"nf] b'w kf]v/L, ;fgf]b"wkf]v/L, gf/b kf]v/L,
tftf]kfnL, e'ne'n]vf/, la/]Gb| tfn, 5f];]+u tfn, lgDr]kf]v/L cflb tfntn}ofn] o;
lhNnfnfO{ zf]efodfg agfPsf 5g\ .
k[YjL
/fhdfu{df kg]{ cfa'v}/]gLahf/ hf]8\g] @$=)& ls=ld= sf] b"/L kf/u/]kl5
k'lug], ko{6gsf] lx;fan] uf]/vf lhNnfsf w]/} :yfgx? w]/} sf]0faf6
dxTjk"0f{ /x]sf 5g\ . ;g\ !(%^ d] (
sf lbg hfkfgL kj{tf/f]xL 6f];L Odfg'n /g]kfnL kj{tf/f]xL UoNh]g gf]a'{ z]kf{n]
klxnf] k6s ;+o'Qm ?kdf r9]sf] *!^# ld6/
cUnf] dgf:n' lxdfn o; If]qsf] Ps uf}/j xf] . o;
lxdfnnfO{ ;f}Gbo{ 5g]{ lxdfnsf ?kdf klg lnOG5 . ;fdfufpF, 5]sDkf/, r'Dr]t, Nxf], laxL / l;lb{af;
ufla;nfO{ ;d]6]/ dgf:n' If]q agfO{Psf] 5 . o;sf] If]qkmn !^## ju{ ls=ld=kb{5 .
uf]/vf b/jf/ csf]{ ljljwtfn]o' Qm :yfg xf]
. uf]/vgfy u'kmf, uf]/vsfnL dlGb/, /fdzfxsf] Gofosf] rf}tf/f, u0f]z :yfg, sfnL
dlGb/, /+u dxn, l;4 kfOnf cflb dxTjk"0f{ :yfgx? o;}sf] j/k/ /x]sf 5g\ .
dgsfdgf
ufla; af8{ g+ ! df kg]{ Kofuf]8f z}nLsf] dgsfdgf dlGb/ dgsf] OR5f k'/fu/L lbg]
hglaZjf;sL b]jL x'g\ . s'/Lg6f/df /x]sf] #=)@ ls=ld= nfdf] s]a'nsf/df r9]/
lq;'nLnfO{ km8\sf] df/]/ ;/{// psfnf] r9\bf cfpg] cfgGbsf] prfO{nfO{ gr9L s;/L
gfKg ;lsG5 / < kms{bf b]lvg] k[YjLkydf rn]sf uf8Lx?sf] tftL / cjnf]sgsf
qmddf b]lvg] gjhf]8Lx?sf eftL eftL ?ksf] klg cGt gkfO{g] dHhf g} xf] . @)%%.*.*
af6 ;~rflnt of] s]a'nsf/ Ps t g]kfndf /x]sf] Psdfq s]a'nsf/ xf] csf]{ of]
dfkm{t dgsfdgf k'u]/ dgv'; agfO{ p;}lbg sf7df0f8f}+ nufotsf w]/}h;f] :yfgdf kms]{/
hfg;Sg] ePsf]n] klg Aoaxfl/s dxTj a9]sf] xf] . k|ltl8Aaf ^ hgf a:g ldNg] #! j6f
ofq' afxs l8Aafx? / # a6f dfn afxs l8Aafx? 5g\ .
o;
lhNnfdf kfOg] laleGg tfnx?df 5f]kf]+u tfnsf] laz]if dxTj 5 . vf;u/L gf} dlxgf
kfgL / # dlxgf lxpsf ?kdf /xg] of] tfn ;d'b| ;txb]lv $))) ld6/df cjl:yt 5 .
of;f{u'Daf, kfrFcf}n], h6d;L / w'kL
o;If]qdf kfOg] dxTk"0f{ h8La'6Lx? x'g\ . lxdlrt'jf 8fFkm] / s:t'/Ln]
ko{6snfO{ dGqd'Uw kfb{5g\ . /f]kfO{ hfqf / ufOhfqfn] ;fa{hlgs ?kdf g]jf/
;:+s[ltnfO{ arfO{ /fv]sf 5g\ .
plxof
ufla; jf8{ g+ & df kg]{ tftf]kfgL
csf]{ dglrGt] :yfg xf] .dgf:n'
If]q / pQ/L gfsfdf hfg] af6f]df kg]{ tftf]kfgLdf dfOsf] dlGb/ klg 5 . oxf
g'xfof]eg] n'tf], 808Lkmf]/, bfb, vl6/f h:tf 5fnfsf /f]ux? ;a} r6\ x'G5g eGg]
laZjf; lnOG5 . df3 !% b]lv !( ;Dd tftf]kfgL dfOsf] d]nf g} nfUb5 . Ps}hf]8Lsf
lar b'O{ltg /ft;Dd lg/Gt/ bf]xf]/L rNg' o; d]nfsf] laz]iftf xf] . cfFklkkn $ df
kg]{ lnulnu sf]6 b|Aozfxn] /fHosf] hu xfn]sf] :yfg xf] . o;sf] klg P]ltxfl;s
dxTj 5 .
/fhgLlts
cy{df uf]/vf g]kfn Plss/0fsf] cf/Desf] ynf] ePsf]n] cfkm}df o'uLg ynf] ag]sf] 5
. To;df klg g]kfnsf] /fhgLlts lasf;qmddf o;sf] ljljw sf]0faf6 dxTj a9\b} uPsf]
5 . k"a{ k|wfgdGqLx? sLlt{lglw lai6, s[i0f k|;fb e6\6/fO{ / 8f= afa'/fd e6\6/fO{
ltg}hgf o;} lhNnfsf x'g\ . ;doqmdsf cGo /fhgLlt1x?df laZjaGw' yfkc, s[i0f/fh
cof{n, /fh]ZZj/ b]jsf]6f, cflb dGqL :t/df k'u]sf /fhgLlt1x? x'\g\ .
elgG5 xhf/f}+nfO{
sf+u]|; agfP/ cfkm" d;fn x'b} dfcf]jfbL aGg k'u]sf 8f= afa'/fd e6\6/fO{ /
xhf/f}nfO{ d;fn agfP/ cfkm" Pdfn] aGg] afr:klt b]jsf]6fnfO{ a'em\g]x?
æ/fhgLltsf] gf}/+uL rfnf h; h;n] h] h] a'em\nf ToxL ToxL u/L vfnfÆ eg]/ xf;f]
ug{]{ laifosf ?kdf kfPsf5g\ . /fi6s} k|yd ;lxb nvg yfkf b]lv dfcf]jfbL hgo'4sf]
cf/Dedf dfl/g] k|yd ;lxb bLnaxfb'/ /Dt]n;Ddsf w]/} ;lxb / of]4fx? oxL
e"ldsf ;k't / ;'k'qLx? x'g\ .
æsf]xL b'Mv n'sfP/
sf]xL cfef lkmhfpb}, a;]em}+ uf]/vf nfUof] uLtdf d':s'/fpb}Æ slj s[i0fk|;fb
k/fh'nLn] uf]/vfnfO{ o;/L ptf/]sf 5g\ sfAoz}nLdf . ;flxTosf] If]qdf klg 5}g
uf]/vf cyf{t sd 5}gg\ uf]/vfnLx? . elgG5 hoeb|af6 rl/qa4{g 6Lsf n]vfPsf lyP
/fhf /fdzfxn] . /fd zfxsfndf lrq lanf;n] /0f a+zfjnL n]v] . oxL ;dodf nIdL
pkfWofon] bfg/Tgfs/, lsjtflgsif]kn, a|t/Tgdfnf n]v] . g]kfnL sljtfdf k|yd
k|x/sf slj dflgg] k+=/fwfjNn kGtn] /0faxfb'/ zfxnfO{ v';L kfg{df n]v]sf] dfn]
;f9+ofsf] sljtf -la=;+= !*^(_ clelnlvt k'/fgf] sljtf dWo] Ps xf] . /fh/fh]Zj/L
sfAod\ ,;:+s[t d~h/L, pb\wj b"td\ pgsf s[ltx? x'g\ .
cnL kl5 cfP/ k"0f{k|;fb a|fxd0f rrf{df
cfP ;To xl/ZrGb| dxfsfAo lnP/ . dfwj k|;fn b]jsf]6f cd/fjtL / hot' ;:+s[td\ sf]
cg'jfb u/] . aL/wf/f sljtfsf k|Voft slj zlQmjNne cof{n o'4,lahok/fo h:tf
aL/ultdf cfwfl/t s[ltx? n]v] . g]kfnL efiffdf k|yd Aofs/0f n]Vg] la/]Gb|s]z/L cof{n
klg oxL uf]/vf s} x'g\ . pgsf] k|fs[t Aofs/0f gfds s[lt uf]/vfnL cyf{t g]kfnL
efiffdf uf]/vfnL cyf{t uf]/vfkq 5fkfvfgf af6} d'b|0f ul/Psf] klxnf] Aofs/0f
k'l:tsf xf] . crDd} nfUof] g]kfnL efiffsf] Aofs/0f klxnf] k6s n]Vg] g]kfnL
x}gg\ /x]5g\ h]=Pg=P6g gfds a]nfotL kf] /x]5g\, uf]/vf k'u]kl5 cyf{6 8f
gf/fo0fk|;fb vgfnsf] uf]/vfsf] 8fo/L k9]kl5 yfxf eof] .
A
grammar of Nepalese language cyf{t g]kfnL efiffsf] Ps Aofs/0f gfds cu]|hL efiffdf
n]lvPsf] Aofs/0f g} g]kfnLx?sf] klxnf]
Aofs/0f /] nf} k/]g km;fb . To;kl5 6g{a'nn] n]v]sf] g]kfnL u|fd/ P08
O+UnL; g]kfnL, bflh{;ln+af6 lg:s]sf] g]kfnL O+UnL; ef]Sofj'n/L -;g\=!($$_, kl5
dfq cfPsf /x]5 la/]Gb| s]z/L cof{n
-la=;+!()*.@)@)_ sf] k|fs[t Aofs/0f .
;do ;dosf
la4fgx?sf] tftL g} /x]5 uf]/vfsf] df6f]df . ;femf k'/:sf/ lah]tf agfpg] cfuf]sf
km"nx? x'gM cfuf]sf km"nx? x}gg\ eGg] s[ltsf ;h{s OZj/aNne, dfg5]leq
dfG5] vf]Hb] xfOs" ;+u|xsf ;h{s tyf g]kfnL sfg"gL ;flxTosf k|f/lDes
n]vs /]jtL/d0f vgfn, =====k"j{ syfaf6 ;femf k'/:sf/ - la=;+ @)$@_ tyf
pT;u{k]|d -la=;+ @)$%_ af6 dbg k'/:sf/ kfpg] /fh]Zj/ b]jsf]6f, pHofnf] x'g eGg]
df}lns cf~rlns pkGof;sf n]vs lagf]b lwtfn cflb w]/} 5g\ l;h{gfdf /dfpg] /
l;h{gfdf Voflt sdfpg]x? . at{dfgsf gj;|i6fx? Ps ;] Ps b]vf k/]sf 5g .t/
elgG5 lxhf], cfh / ef]lnsf] klg lrGtfsf]
Pp6} kf6f] /x]sf] 5 uf]/vfdf hGdG5g\ . ;|i6fTds Ifdtfsf] hu xfNb5g\ t/ Hofg
cGoq} uP/ kmfN5g\ < ;fy} of]klg eGb5g\ oxLsf] df6f]df hGd]/ a9]/ / k9]/
x'g]vfg] ePsfx?dWo] uf]/vfnfO{ g} la;{g]x?klg w]/} 5g < Va} s] eGg' /
To:tfnfO{ . dftf / dft[e"le la;{g]x?eGbf a}u'0fL c? sf]xL x'g ;Sb]gg\ .
uf]/vfaf6
l;Sg'kg]{ af}l4s cEof;sf] kf6f] jf af6f] nfUof] uf]/vf larf/ d~r gfds
cGt{lqmofTds ;femf ynf] . lgoldt e]63f6df ;xefuL agf}M af}l4s Ifdtfsf] clea[l4
u/f} eGg] d"n p2]Zosf;fy cf/De ePsf] of] d~r laljw larf/ /dfpg]
km"njf/L xf] . x/]s !% lbgdf s'g} Ps laifodf OR5's s;}n] larf/ k|:t't ug]{
/ ;xefuLx?n] To;df yKg],;dy{gcfnf]rgf ;dfnf]rgf cflb h] h] dgnfUb5 af}l4s ?kdf
lzi6 efiffdf /fVg] . a;\ oxL clnlvt ;+ljwfg /x]5 o;sf] . 1fg ;fFr]/
a9\b}g,afF8]/ a9\b5 eGg] egfO{nfO{ uf]/vfnLx?n] /fd|/L a'em]sf] h:tf] nfUb5 .
k|To]s k6s ;s];Dd km/s km/s :yfgdf km/s km/s laifodf sfo{qmd /fv]/ lgoldt
cGt{lqmof ug]{ uf]/vfnL lrGtgsf] rf}tf/L
eGbf klg x'G5 o;nfO{ . d~rdf ;xefuL x'g] ;a} g} o;sf stf{ x'g t/ d~rsf]
sfo{qmdnfO{ Aojl:yt ?df ;~rfng ug{ k|:tf]tf, ;xhstf{, k|lta]bs / Aoj:yfksf]
lhDd]jf/L eg] /xG5 s'g} cnu cnu rf/ AolQmdf . cfufdL sfo{qmd sxf+ x'g] <,
laifo s] x'g] < / plNnlvt lhDd]jf/L s:n] s:n] lng] < a; oxL dfq xf]
cgf}krfl/stf leqsf] cf}krfl/s laifo . xhf/;+Vof gfl3 ;s]sf] o;df ;xeflutfsf] /
;of}+C[+vnflt/nflu /x]sf] 5 o;sf] ofqf . cfjlws ?kdf sfo{qmdsf] ?k /+u / 9+unfO{ ;+u|lxt ub}{
pknlAwsf] /Iff kl/kfl6 ;+ufnf] k|sfzgsf] dfWodaf6 ul/g] k|rng klg a;fn]sf] 5 .
o;sf] cf/De ug]{x?df lszf]/h+u yfkf, odaxfb'/ yfkf, df]xg kf]v/]n, OZj/L
Gof}kfg], xl//fd clwsf/L, afa'/fd sf]O/fnf,7fs'/ kf08], kbd k|;fb e66\/fO{,
adaxfb'/ yfkf, Psb]j clwsf/L, :yfg]Zj/ bjf8L,kjg /d0f vgfn / lasf; s'df/
>]i7 cflb .
If]qkmndf #^!) au{
ld6/ prfO{df @@* ld6/ b]lv *!^# ld6/;Dd /x]sf] @&=!% b]lv @*=$% cfIff+z tyf
*$=@& b]lv *$=%( b]zfGt/sf lardf kg]{ uf]/vf lhNnfdf ;a}eGbf a9L af]lng] /
n]lvg] efiff uf]vf{nL cyf{t g]kfnL g} xf]
. o;kl5 u'?+u, du/,ef]6]-z]kf{_,tfdf+u, /fO{ls/fFt,g]jf/L,;tf/,lnDa'/
d}ynL kb{5g\ . If]qkmnsf lx;fan] u08sL c~rnsf] ;a}eGbf 7'nf] lhNnf xf] uf]/vf .
la=;=+ !#$$ lt/ l;+hfsf /fhf lhtf/L dNnsf] zf;gleq k/]sf] of] lhNnf lardf 3n]
/fhfx?sf] zf;gdf /x\of] . cGttM b|Ao zfxn] lnulnu sf]6df laho k|fKtu/]kl5 jf
u/fO{Pkl5 of] lhNnf zfxa+zLo /fhfx?sf] k'vf}{nL ynf] dfq ePg @$) jif{;Dd /fHo
ug]{ j+zx? g} oLg} aGg k'u] .
pRr :yfgdf /x]sf]
uf]/vf b/jf/sf] P]ltxfl;s dxTj t 5b}5, at{dfgdf klg of] ko{6sLo dxTjsf] vDafsf
?kdf /x]sf] 5 . uf]/vgfy afafsf] bz{g ;lxtsf] cfWoflTds kf6f] Psflt/ 5 eg]
csf]{lt/ cUnf] lqz'n, dlGb/s} glhs /x]sf] pRr :yfgsf] x]lnKof8, Toxfaf6 b]lvg]
dgf:n';lxtsf lxdC[+vnfx?, blIf0ftkm{ b]lvg] agaf6Lx? / t/fO{sf] ;dy/ efu===
cfgGb lbg] slt slt ;Gbe{x? . blIf0f tyf pQ/sf] cyf{t b'a} kfvf]af6 s]xL glhs;Dd
df]6/ n}hfg] k|oTgx? eO/x]sf 5g\ . k}bn ofqf emg} cfglGbt nfUb5 . ;Nnfsf ?vx?n]
cf]tlbPsf] nfUg] /fd zfxsf] Gofosf] rf}tf/Ldf k'Ubf v';L x'g'kg]{ dg b'vL eof]
. sf/0f lyof] /fd zfxsf] ;flns g} Wj:t kfl/Psf] /x]5bz aif]{ dfcf]jfbL hgo'4
tfsf . @* lylt afFw]sf] lznfn]v;Dd kfOof] Toxf . P]ltxfl;stfsf] Tof] w/f]x/n]
/fHo;Qf k|flKtsf] nflu s] g} afwf lbPsf] lyof] xf]nf / eGg] kf] nfUof] .
;+u|xfnodf cfpbf hfgsf/L eof], /fhf /fhvnssf s'g}klg ;+s]tx? g/fVg] WofpGgdf ;+u|xfno klg cfFvL ag]sf] /x]5 Tof]
sfndf . /fhfafbL ;:+s[ltsf] lg;fgLsf] cfwf/df cfFvL ag]sf] xf]nf t/ To;nfO{
km/s 9+un] Aoj:yfkg ug{ g;lsg] sxf xf] / < To;}n] s]xL kl5 To;nfO{
arfpg]tkm{ ltg} dgx? knfP5g\ .
b|Ao zfxsf] gfddf
SofDk; cem} 5 . uf]/vf k'Ubf gk'Ub} 8fF8}df cfp5 Tof] SofDk; . b|Aozfxsf]
rf}tf/L kNnf] 8f8f+df kb{5 . Tolx glhs} afn pBfg klg 5 . pBfgaf6 x]g{ ;lsG5
lnulnu sf]6sf] 8f+8f]sf] s]xL ;+s]tfTds 5fofFxnfO{ . jNnf] 8fF8fdf b|Aozfx
SofDk;,kNnf] 8f+8fdf k[YjLgf/fo0f SofDk; uf]/vfsf] P]ltxfl;stf emNsfpg] gfdx? .
cGtdf g]kfnsf]
/fli6«o em08fsf] af/]df of]uL g/xl/gfyn] n]v]sf sljtfsf oL k+ltx?nfO{ /fVb}
o;k6ssf] ofqfg'e'lt / ofqfsf] qmddf ul/Psf] cWoogsf] k|:t'lt oxL la6 dfb{5' M
uf]vf{
;}lgssf]6dfs6sdf s}nf;sf s"6df
u+ufsf
t6df lxdfn d's'6df /fi6 Wjhf ef]6df
xNnL
xNnL atf;n] lahosf afhfl;t} tfndf
nDSof] nlDs/xf];
;bf c6n xf]; zfb"{nsf rfndf -/fi6\|
aGbgfaf6_
@)^( a}zfv #
No comments:
Post a Comment